Home » De terugblik van Maurice van der Zalm

De terugblik van Maurice van der Zalm

door Maurice van der Zalm
125 views 29 minuten leestijd

Het is een hele kluif om terug te kijken op een heel jaar. Een jaar vol uitdagingen, hoogtepunten en dieptepunten. Nu moet ik zeggen dat 2024 voor mij eigenlijk heel voorspoedig is verlopen. Natuurlijk waren er wat hobbeltjes, maar deze waren allemaal goed te overzien. De hoogtepunten zijn gelukkig talrijker. Persoonlijk gezien kijk ik met een trots en mooi gevoel terug op 2024. Muzikaal gezien zijn er ook de nodige prachtige dingen gebeurd. Niet alleen kwamen vooraanstaande bands met uitstekend nieuw werk, maar er zijn ook verrassingen langs gekomen die zelfs een plaats in mijn lijst van 2024 hebben veroverd. Nu zijn lijstjes altijd maar lijstjes en afhankelijk van mijn gemoedstoestand kunnen die zomaar veranderen. Over de hele linie moet ik concluderen dat het progressieve genre in 2024 wel een prominente plaats heeft ingenomen in mijn jaarlijst van 2024.

Mijn uiteindelijke top 10 van 2024 ziet er als volgt uit:

  1. Vola                                                     -Friend Of A Phantom                                 

Enige jaren geleden kwam ik, met het schaamrood op de kaken, Vola tegen. Een band die ik tot dusver nog geen kans had gegeven, maar muziek maakt die enorm aanspreekt. Afgelopen jaar mocht ik ze wederom live ervaren en dat zijn momenten dat ik me geheel alleen op de wereld waan en in mijn eigen bubbel intens geniet van de muziek. Met het nieuwe album weten ze 2024 te domineren.

“Friend Of A Phantom is het vierde studio-album van Vola en met dit album leveren ze een dijk van een album af dat zeer waarschijnlijk de top 10 van mijn jaarlijst binnenglijdt. In negen composities beslaat Vola het complete progressieve spectrum. Het album is veelzijdig, spreekt aan en ademt kwaliteit. Het is verdraaid knap om zo’n veelzijdig album van voor tot achter als eenheid neer te zetten en veertig minuten te overtuigen. Ik ben geen moment van inzakken tegen gekomen. Het viertal weet iedere seconde te benutten en de luisteraar hiervan te laten genieten.”

2. Klone                                                   The Unseen                                                     

Een andere speler in het progressieve genre is de Franse band Klone. Ik snap nog altijd niet dat deze band niet vaker te zien en te horen is op de festivals of in de zalen van Nederland en België. Vorig jaar had ik de eer om ze in het voorprogramma van Devin Townsend te mogen aanschouwen, maar deze band verdient beter en ook het laatste album The Unseen is van ongekende kwaliteit.

“Zoals altijd kan een album van Klone niet lang genoeg duren. Zeven composities is voor mij te weinig, maar juist in deze zeven composities weet Klone precies de goede snaar te raken. De melancholische rock op The Unseen is prachtig, maar niet moeilijk te doorgronden. Je moet altijd wennen aan nieuwe muziek, maar dat gebeurde al snel. Vervelen doen ze echter na herhaaldelijke luisterbeurten nog steeds niet en het kippenvel staat iedere keer weer op mijn armen.”

3. Caligula’s Horse                              Charcoal Charme                                           

Caligula’s Horse complementeert de top 3 en ook hier is het progressieve rock die de klok slaat. Charcoal Grace is het zesde album van de band en kwam al in het begin van het jaar uit, maar heeft rustig al die tijd in de top 10 van 2024 gebivakkeerd.

“In alles is Charcoal Grace een juweel van een album en een uitstekende start van 2024. Het moet gek lopen wanneer dit album niet aan het eind van het jaar in mijn top 10 beland. En als dat wel zo is, dan zijn we als progrockliefhebber heel gelukkig want dat zou betekenen dat we nog meer albums krijgen die dit album kunnen overtreffen. Vooralsnog twijfel ik daar nog aan.”

4. Unprocessed                                    …and everything in between                   

Unprocessed is een beetje het ‘illegale’ album in deze lijst. De band speelt techmetal op een hoog niveau. Hoewel ik de band in 2018 voor mijzelf ontdekte, was ik de band uit het oog verloren. Het laatste album is zo divers en intens dat het tot de dag van vandaag een graag geziene gast is in mijn cd-speler (ja, die gebruik ik nog dagelijks). Helemaal eerlijk is het niet, omdat het album …..And Everything In Between eigenlijk al uit 2023 dateert, maar toen nog niet van een review was voorzien. Ik vond wel dat het album een ereplaats verdient, vandaar dat ik het album heb opgenomen in de lijst van 2024.

“….and Everything In Between is een dijk van een album dat eigenlijk meteen landt. Een uiterst goed album waarin je wel telkens bij iedere luisterbeurt weer details ontdekt. Het is sowieso een enorme stap vooruit in de ontwikkeling van de band. Ze hebben een sprong gemaakt en zijn daar blijven hangen.”

5. Whom Gods Destroy                    Insanium                                                         

Wanneer is een supergroep een supergroep? Dat was ook mijn vraag in het eerste kwartaal van het jaar toen Whom Gods Destroy met het album Insamium aan kwam zetten. Supergroep of niet. Insanium is een album dat van voor tot achter erg goed is en de chemie tussen de ‘super’ muzikanten is voelbaar. Met zo’n album op zak kun je je, ongeacht je afkomst of verdiensten uit het verleden, met trots een supergroep noemen.

“Insanium is een dijk van een album. Het is een samenwerking die zichzelf ontstijgt en waarin het robuuste karakter de boventoon voert. Een album dat ongetwijfeld mijn jaarlijst gaat halen in 2024. Voor mij is Whom Gods Destroy met recht een supergroep.”

6. Airbag                                             The Century Of The Self                                             

Airbag is natuurlijk geen onbekende in mijn jaarlijstjes. Bij ieder album vraag ik me af of het nieuwe album weer in mijn jaarlijstje moet komen of dat ik het een keer moet doorbreken. Maar uiteindelijk kan ik er niet omheen dat deze progmasters uit Noorwegen altijd bijzonder goed werk afleveren. En dan is het maar saai, of misschien voorspelbaar, dat Airbag ook een plaats in deze top 10 heeft verdiend.

“Iedere keer ben ik benieuwd wat een nieuw album van Airbag mij gaat brengen en vooral wat het met me gaat doen. In het verleden ben ik erg van de muziek van Airbag gaan houden. In eerste instantie is er dan de scepsis, maar het zesde album is ook weer een parel die zichzelf laat zien na meerdere luisterbeurten. Airbag maakt muziek voor de ziel en laat neuronen resoneren op je juiste plaats op het juiste moment.”

7. Almaniax                                  Out Of Time                                                     

Dan is het Belgische Almaniax een ander soort band. Ik ontving het album met een korte boodschap waarop stond: Dank je wel voor de review. Ik had nog geen noot gehoord en nog geen letter geschreven. Maar het album maakte me wel nieuwsgierig. Na een korte preview om de band te ‘scannen’, was ik overtuigd om het hele album een paar luisterbeurten te geven en raakte verslingerd aan dit frisse progressieve geluid van onze zuiderburen. En zoals sommige amateurclubs eredivisieclubs uitschakelen in de bekercompetities, zo is Almaniax zomaar belandt in het rijtje van beste albums van 2024.

“Out Of Time is een verrassend album in veel opzichten. Het is een goed evenwichtig album waarin Almaniax elementen uit de industriële rock, de rap en progressieve rock weet te verenigen in een consistent geluid waarin er een mooie balans te vinden is in muziek en tekst en het centrale thema Death And Time netjes is neergezet. Daarbij is het verrassend dat deze band in dit stadium van de carrière op een sterk DIY-manier zo’n professioneel geluid weet neer te zetten. Hulde! Chapeau!”

8. Marillion                                            An Hour Before It’s Dark                            

De naam Marillion laat vergeten neuronen wakker schrikken en de band heeft een onuitwisbare plaats in mijn muzikale geheugen. Vaak is dit gelinkt aan de tijd met Fish en derhalve heb ik de band de laatste decennia eigenlijk niet optimaal gevolgd. Het live-album dat ze in Port Zéland hebben opgenomen, kwam toch echt wel binnen bij me. Ik kan mezelf wel voor mijn kop slaan dat ik deze band al die tijd toch in de vergetelhoek heb laten liggen, want het is pure schoonheid. Op zoek naar een nieuw live-optreden in 2025 belandde ik al gauw op hun site en moest concluderen dat ik te laat was, omdat de vijf concerten voor volgend jaar allemaal al uitverkocht zijn in Nederland. Prachtig om te zien dat zoveel mensen niet mijn ‘fout’ hebben gemaakt en de band door dik en dun steunen.

“Voor mij is dit livealbum een soort hernieuwde kennismaking en liefde voor Marillion. Een band die enorm tot de verbeelding sprak en na de wisseling van zanger zijn meerwaarde voor de progressieve rock altijd heeft weten te behouden.”

9. Crossfaith                                          Ark                                                       

En dan mag het ook wel weer knallen. Crossfaith kwam zes jaar geleden met het album Ex Machina. Een bijzondere band met een bijzonder geluid en de liveshows zijn ongekend energiek. Na zes jaar blijkt de jeugdige passie nog steeds in de band rond te waren. Misschien is Ark wel het beste dat de band ooit heeft neergezet. Het is een band die op ieder festival in 2025 moet komen spelen.

“Ik kan alleen maar concluderen dat AЯKeen album is dat voortgaat op het succes van de band en de weg die Crossfaith mag doorlopen. Is het een nieuw begin en een nieuw geluid. Voorzichtig wil ik zeggen dat dit gelukkig niet helemaal het geval is. Het album ademt metalcore, is energiek en opzwepend en laat een band horen die sterk in zijn schoenen staat en klaar is om alles en iedereen te overspoelen met hun heerlijke spel.”

10. Mother Of Millions                       Magna Mater                                                  

De laatste in de rij komt uit Griekenland en ik kan er niets aan doen, maar spelen ook progressieve rock. Volgens mij is de band niet heel erg bekend bij het grotere publiek en dat is toch enorm zonde, want Mother Of Millions speelt prachtige muziek waarin goed wordt gespeeld met intensiteit en kracht. De heren laten zich niet begrenzen en kunnen met hun krachtmomenten je superkracht geven en in de serene momenten je omarmen. Toen de band voor een eenmalig optreden naar Nederland kwam, kon ik het dan ook niet laten om daarvan getuige te zijn. Het was een avond om nooit te vergeten.

“Op alle fronten weet Mother Of Millions me weer te pakken. Na de EP Orbit heeft de band een plaatsje weten te bemachtigen in mijn geheugen en met Magna Mater geven ze een mooi vervolg op Orbit, dat geen toevalstreffer blijkt te zijn, maar een prominente speler in het progressieve genre. Magna Mater is een album dat blijft boeien en steeds mooier lijkt te worden.”

Progressieve rock

Progressieve rock neemt een belangrijke plaats in in mijn muzikale voorkeur. Ik houd van een stevige pot herrie, maar houd er ook van om geraakt te worden door emotionele stukken waarbij ik geregeld door ritme- en stijlwisselingen op het verkeerde been wordt gezet. Bands in het genre kunnen me vangen in hun muziek waarbij ik alles en iedereen kan vergeten. Een ontsnapping uit de realiteit. Naast de eerder genoemde bands was het debuutalbum van Simone Simons een verrassing. Ik ben niet zo’n fan van bands als Epica, maar wel enorm van muziek van Ayreon. Ik moet zeggen dat het debuut van Simone Simons voor mij een nieuw album van Arjen Anthony Lucassen is, waarin de stem van Simone absoluut past, want zeg nu zelf. Zij behoort tot het beste wat Nederland te bieden heeft op zanggebied. Ze zal geen zin hebben in het programma Beste Zangers. De overige zangers hebben er ook geen zin omdat ze weten dat ze weggeblazen worden door Simone.

  1. Vola                                                      Friend Of A Phantom                                  
  2. Klone                                                   The Unseen                                                     
  3. Caligula’s Horse                               Charcoal Charme                                           
  4. Airbag                                                  The Century Of The Self                              
  5. Almaniax (BE)                                   Out Of Time                                                     
  6. Marillion                                             An Hour Before It’s Dark                             
  7. Mother Of Millions                         Magna Mater                                                  
  8. Simone Simons                                Vermillion

Vermillion is een bijzonder album en ik ben heel verheugd met het eindresultaat. Het moest weer even groeien, maar dat ben ik eigenlijk wel gewend wanneer de naam van Arjen vermeld wordt. Het album kwam op nummer 11 tegen in de Nederlandse albumcharts en dat is verdiend, maar mag hoger. Nederland is eigenlijk verplicht om dit samenwerkingsverband meer te omarmen. Vermillion is een verrassend album. Muzikaal ijzersterk en de zang van Simone Simons is fabelachtig.” 

9. Wheel                                                 Charismatic Leaders                                     
10. Sunburst                                            Manifesto                                                         

Andere rock/metal

Een fikse portie metal is noodzakelijk in het leven. Mensen die metal meteen wegzetten als herrie, zijn het ook niet waard om iets over muziek te zeggen of te vinden. Metal is passie, een uitlaatklep en vooral een manier om je rust te vinden (voor mij dan). In deze lijst een ook een verrassing en ook uit de buurt. Almaniax verraste met op progressief gebied. De heren van Loyalty Ends Here wisten met Darkest Red meteen mijn aandacht te krijgen.

  1. Unprocessed                                   …and everything in between                    
  2. Whom Gods Destroy                     Insamium                                                          
  3. Crossfaith                                          Ark                                                                       
  4. Loyalty Ends Here                           Darkest Red

Darkest Red is slechts een EP. Het zijn slechts vijf composities. Loyalty Ends Here bevindt zich pas sinds 2023 echt op de radar. Maar het woord slechts is slechts om aan te geven met wat voor een enorm potentieel we hier te maken hebben. We mogen ons gelukkig prijzen, naast al die uitmuntende bands in Nederland, dat Loyalty Ends Here zich aan het rijtje heeft toegevoegd.”      


5. Heleven                                              New Horizons part 2                                  
6. Evergrey                                            Theories Of Emptiness                                                                
7. No Kings Allowed                            A New Era                                                         
8. Changing Tides                                 Amidst The Gray                                            
9. Swallow The Sun                             Shining                                                               
10. Another Now                                   Hex                                                                      

Nederlands / België

Gelukkig word ik van de muziek die in Nederland en België wordt gemaakt. Niet de ‘rotzooi’ die de top 40 beheert en door de radiodj’s wordt omarmd en gepromoot, maar de echte rauwe hoogstaande kunststukjes die onderstaande bands hebben uitgebracht op album. Het moge wel duidelijk zijn dat de muziek die hier wordt beschreven, mijn adrenalinepeil doen verhogen. Changing Tides, Another Now en Distant weten keihard toe te slaan, maar ik was en ben zeer onder de indruk van de new kid on the blok Sietse de Krieger. Houd deze naam in de gaten.

  1. Alamiax Out Of Time
  2. Simone Simons Vermillion
  3. Loyalty Ends Here Darkest Red
  4. No Kings Allowed A New Era                                

Het is leuk dat No Kings Allowed ook in het rijtje voorkomt, omdat de band bestaat uit muzikanten uit Nederland én België.

Ik begrijp eigenlijk niet dat deze band niet allang door een label ingelijfd is. A New Era is een dijk van een album met een gevarieerd aanbod waarin vele metalliefhebbers van divers allooi zich kunnen herkennen. En dat te bedenken dat de band verantwoordelijk is voor het hele proces. Mijn complimenten voor dit album dat bijna een uur aantikt.”   

5.Changing Tides                                 Amidst The Gray                                            
6. Another Now                                    Hex                                                                      
7. Resurrect Tomorrow                      The Eagle                                                          
8. Sietse de Krieger                              Zenith                                                                 
9. Dilemma                                           The Purpose Paradox                                   
10. Distant                                            Tsukuyomi: The Origin                                 

Live

Zoals ieder jaar heb ik ook veel moois mogen meemaken in de zalen en op de festivals. En dan wordt de rij erg groot. Slipknot, Geoff Tate, Mother Of Millions, Doro, Vola, Judas Priest, Avantasia, Ne Obliviscaris, Megadeath, Alice Cooper, Dying Fetus, Abbath, Fear Factory, Kerry King, Shadow Of Intent, Bury Tomorrow, Bleed From Within, Electric Callboy, Bruce Dickinson, Blind Guardina, Uriah Heep, Counterparts, Ice Nine Kills, Rotting Christ, Of Mice & Men, Black Stone Cherry

Uitschieters zijn zeker Mother Of Millions, Vola en Geoff Tate. Altijd goed en altijd mooi. Het was goed om de heren van Black Stone Cherry weer te zien en ik heb heel lang moeten wachten om Avantasia live te mogen aanschouwen, maar dat was een (emotioneel) prachtig feestje en ik heb meteen kaarten gekocht voor het optreden in 2025 in 013. Jammer was dat Heart de tour heeft moeten annuleren. Misschien dat ze in 2025 toch nog onze kant opkomen.

Voor meer live-optredens en / of interviews is 2024 wat mager geweest en dat heeft zeker te maken met een gebrek aan tijd. Ik schrijf nog altijd met veel plezier en met veel passie voor Rockportaal, maar heb me het afgelopen jaar meer gericht op de organisatie erachter, de contacten met labels en met het schrijven van reviews. Daar lag in 2024 mijn stempel. Heerlijk om te doen. En dan af en toe een concert meepikken is heel fijn. Maar vaak wel als toeschouwer en niet als criticus die de dag erna het hele optreden achter de computer gaat analyseren en beschrijven. Het leven is te kort om niet te genieten.

Ik wil alle lezers bedanken voor het lezen van alle artikelen op Rockportaal en natuurlijk alle medewerkers die het allemaal mogelijk maken. Met veel plezier, energie en passie zorgen zij er iedere dag voor dat de liefde voor muziek gedeeld wordt.

Ik wil iedereen voor 2025 veel tijd, veel passie en veel geluk wensen. Geniet van het leven van vandaag, zonder de toekomst uit het oog te verliezen. Geniet van de mensen om je heen die je energie geven. En geniet van de prachtige muziek die gemaakt wordt. Geef talent een kans en steun je bands waar je kunt.

Kijk ook eens naar