Je kent het wel. Dat album dat steeds weer in je playlist verschijnt. Een plaat die herinneringen oproept. Een klassieker die bekend of onbekend is voor het grote publiek. Bij Rockportaal pikken we draad op om regelmatig een recensie van een classic album plaatsen. Deze keer van een band die misschien een beetje over het hoofd gezien wordt.
Force It was in 1975 het vierde album van de Britse band UFO en het tweede met de toen nog jonge Duitse gitarist Michael Schenker. Die was eerder uit the Scorpions gestapt. Bij UFO vulde hij als 18-jarige de plaats in van Mick Bolton.
Phenomenon, het eerste UFO-album met Schenker, was meteen een succes en dat moet het label (Chrysalis) gunstig gestemd hebben. De singles van dat album sloegen aan (Doctor Doctor, Lipstick Traces, Give Her The Gun). Het label had voor dat album toch wel wat geïnvesteerd, met onder meer artwork van het hippe Britse bedrijf Hipgnosis. Dat mocht ook het artwork maken voor Force It.
Het artwork voor Force It is niet het mooiste of meest memorabele werk van Hipgnosis. Als je dat vergelijkt met wat ze gemaakt hebben voor Led Zeppelin (Houses of the Holy) en Pink Floyd (Dark Side of the Moon in 1973), lijkt dit wel gemaakt door iemand die stage kwam lopen. Wat labels en ook Hipgnosis wel al hadden geleerd is dat een beetje controverse goed kan zijn voor de business.
Force It kreeg daarom artwork met een uitvergrote foto van een wastafelkraan, met een woordgrapje dat vooral Engelstaligen begrijpen: force it kan je uitspreken als faucet, het Engelse woord voor badkamerkraan. De controverse zat ‘m in de twee figuren in het midden van het artwork. Die waren niet volledig aangekleed en verstrengeld in een ietwat erotische omhelsing. Maar het was bij de release onduidelijk welk geslacht de beiden hebben en het is ook niet duidelijk of alles wel met wederzijdse instemming gebeurt. Vooral met een albumtitel als Force It. Later werd bekendgemaakt dat de twee Genesis P-Orridge en Cosey Fanni Tutti zijn van de band Throbbing Gristle, een andere Britse band die klant was bij Hipgnosis.
Het artwork zorgde inderdaad voor een beetje controverse, maar niet op het niveau van Led Zeppelin’s Houses of the Holy. Het album werd niet uit de handel gehaald of overplakt of dergelijke. Wel werden de twee mensen in het artwork in de Verenigde Staten transparant gemaakt. Dat was in die tijd al genoeg om de aandacht van de hardrock-fans te capteren.
Force It had geen echte hitsingle. Bij de release werd enkel Shoot Shoot als single uitgebracht in Duitsland. Bij latere Best Of-verzamelaars van UFO werd meestal een ander nummer van dit album meegenomen: Out in the Street. De producer van Force It was Leo Lyons van ten Years AFter, dezelfde als voor Phenomenon.
Na Force It waren er nog No Beavy Petting en Lights Out, wel met leuke singles. Daarna vertrok Schenker een eerste keer uit UFO. Hij zou nog een aantal keren kort terugkeren. Dit jaar staat hij solo met een UFO-set op Alcatraz in Kortrijk (België). Daar speelde hij al eens met de Michael Schenker Group in 2023 en een jaar eerder op Graspop. UFO stond de laatste keer op ALcatraz in 2017, zonder Schenker. Behalve festivals doet Michael Schenker dit jaar een concerttournee met vooral UFO-nummers. Die stopt op 9 april in Zoetermeer, op 25 april in Maastricht en op 26 april in Uden. Of hij op deze My Years With UFO-tournee nummers van Force It zal brengen is nog niet duidelijk.
Force It was voor UFO het eerste album waarmee ze de Amerikaanse hitlijsten haalden. Daarnaast scoorde dit album goed in Duitsland. De (tweede) heruitgave van Force It op CD in 2021 deed het goed in de UK, Schotland en Zwitserland.
Vandaag is UFO in Nederland minder bekend dan tijdgenoten als Deep Purple, Uriah Heep, Motorhead, Thin Lizzy of Led Zeppelin. Net als bijvoorbeeld Rainbow ontbreekt het hen daarvoor blijkbaar aan hits die de tand des tijd vlot doorstaan hebben. Nochtans waren UFO en Rainbow in die tijd wel best groot en belangrijk. En het is niet dat hun singles toen niet gespeeld werden op de radio. Hoe is dat dan gekomen? Het is waarschijnlijk een samenloop van omstandigheden. Om voort te blijven bestaan in de gedachten van de fans moet je – voor een band uit dat tijdvak – je succes-singles op verzamelaars krijgen en je albums moeten vaak heruitgebracht worden met telkens opnieuw flink wat promo. Dat is bij UFO minder gebeurd dan bij andere hardrockbands. En die singles moeten blijven gespeeld worden op de radiostations. Wat ook helpt is dat andere bands jouw nummers coveren, een shirt van jouw band aantrekken of jou vernoemen als een belangrijke invloed. Allemaal punten waarop UFO waarschijnlijk net iets minder scoort dan een Deep Purple of Led Zeppelin. Het had misschien anders kunnen uitdraaien als UFO wel een wereldhit had gescoord of als Schenker langer bij de band was gebleven.
Force It is vandaag een heel aangenaam hardrock-album. De controverse van de hoes klinkt vandaag voor jonge metalheads als een opa-verhaal. De hardrock van UFO klinkt vandaag als klassiek, terwijl die in die tijd nog eerder grensverleggend was. Als je nog een originele vinyl van Force It tegenkomt in een winkel, betaal je ongeveer twee keer zo veel als voor een nieuw metalalbum op vinyl. Als je een exemplaar vindt in de collectie van je vader of oom, kan je voortaan net doen alsof je er alles over weet.