The Gentle Storm – The Diary

De tijd gaat snel, maar ruim een jaar na The Theory Of Everthing komt meestercomponist/-instrumentalist Arjen Anthony Lucassen in samenwerking met Anneke van Giersbergen met The Gentle Storm op de proppen. The Diary is het product van de samenwerking en is, los van de stempels die beiden er op drukken, niet (echt) te vergelijken met eerder werk. Met The Diary grijpt The Gentle Storm terug op de tijd van rijkdom, van ongeëvenaarde kunst, van de VOC en van een bloeiende handel; kortom op de Gouden Eeuw.
De rode  draad is de briefwisseling tussen twee geliefden. Muzikaal liggen er overeenkomsten met de klassieke en barokmuziek uit de zeventiende eeuw, maar dan wel gecombineerd met de kenmerken van het eigen geluid van Arjen. Muzikaal gezien nagenoeg onbereikbaar qua niveau met daarbij Anneke waarvan de stem als godinnemede je oor streelt. De kracht van haar stem ligt ook bij de Gentle Storm niet zozeer in de hardheid maar meer in haar (hoogte)bereik. Opmerkelijk voor The Diary is het feit dat het geheel uit twee volwaardige cd’s bestaat. De ‘stormversie’ is er voor de stevige ‘bite’, voor de meer bombastische maar tevens gevoelige atmosfeer terwijl de ‘gentleversie’ meer de folk en klassiekerichting op stuurt. Met daarbij het prachtige artwork als sieraad voor het oog is de interesse meer dan ooit gewekt voor dit project.
Zoals bij het verlaten van een schip uit de haven start ook Endless Sea met klokgelui. Een intro dat ook het laatste nummer Epilogue: The Final Entry zal sieren. Het nummer is bijzonder fraai van aard en bouwt een bepaalde spanning op in de instrumentale stukken. De bijdrage van een koor dat notabene Nederlandse teksten geeft het nummer kracht en contrasteert prachtig het stemgeluid van Anneke. Met Heart Of Amsterdam richt The Gentle Storm zich op een breed publiek. Het folkintro is een voorbode van een spannend melodieus nummer waar Ed Warby mag tonen dat hij drumtechnisch nogal wat in zijn mars heeft. Daarbij is de tweestrijd tussen gitaar en viool buitengewoon spannend te noemen.  Met The Greatest Love krijgen we één van de gevoelige stukken uit het verhaal. Muzikaal én tekstueel gezien. Ook hier weet Arjen de spanning flink op te stuwen door het vioolspel en het marsgeroffel en de wisselingen in tempo. Het verhaal richt zich op de reis naar India dat met een oosters tintje in Shores Of India naar voren komt. De roep om de geliefde Sweet Susanne staat centraal, een roep die in het buitengewoon heftige nummer The Storm terug komt. Ook het Shores Of India klinkt makkelijk weg terwijl de progressieve elementen toch in alle hevigheid de boxen uitkomen. Zoals Arjen op zijn vorige albums ook al heeft laten horen, weet hij emotie heel duidelijk te koppelen aan muzikale sfeerbeelden. Het loodzware intro in Cape Of Storms is daar geen uitzondering in. Het ritme in het nummer lijkt te refereren aan het roeiritme dat aangehouden werd op het VOC-schip op weg naar rustiger weer. Dan is er weer te ogenschijnlijke rust in The Moment waarin het stemgeluid van Anneke heel mooi uit de hoek komt. Een lieflijk nummer dat echter toewerkt naar een bombastische climax. Het meest heftige nummer The Storm laat je echter meteen weer rechtop zitten. De melodie, riff, ritme en zang versmelten in een krachtig nummer met daarin spannende intermezzo’s die je geboeid houden. Ook hier het krachtige geluid van het koor in tegenstelling tot de muzikale spannende ondertoon. Met The Eyes Of Michiel komt de luchtigheid terug in het verhaal om toch meteen plaats te maken voor het donkere Brightest Light dat barst van de karakteristieke Arjenstijl en terug grijpt op eerder werk van hem. Het einde van de reis is in zicht bij New Horizons. Niet het sterkste nummer van het album; er ligt een vrij sterk contrast tussen het tekstuele en het muzikale gedeelte dat eveneens richting Ayreon opschuift en zelfs in de tussenstukken richting de klassieke componisten gaat. Epilogue: The Final Entry is werkelijk de kurk op de fles, de kers op de taart. Muzikaal gezien grijpt het terug op Endless Sea, terwijl er tekstueel een link ligt naar The Moment. Wanneer The Diary je (onbegrijpelijkerwijs) nog niet eerder heeft gegrepen, gebeurt het nu echt wel aan het slot.
Op de ‘gentleversie’ blijkt dat goede nummers ook in een andere muzikale setting stevig overeind blijven staan. De stem van Anneke krijgt in de akoestische setting zelfs nog meer diepte, zeker wanneer het pianogeluid haar enige begeleiding is terwijl ze de ‘eerste brief’ bezingt. Het is echter wel even wennen wanneer in Heart Of Amsterdam jazzy invloeden de sfeer bepalen en in Cape Of Storms de mandoline en banjo hun werk doen.
Mijn voorkeur richt zich duidelijk op de ‘stormversie’ en ik moet zeggen dat dat meer dan voldoende is. Het album laat zich niet makkelijk in één keer doorgronden, maar iedere luisterbeurt lijkt hij nieuwe details en muzikale verwonderingen prijs te geven. Wanneer we binnen het thema zouden moeten blijven, lijkt het me dat het zilte water uit de oceaan zich in het ankertouw ontpopt als een groeiend zoutkristal.