Brainstorm festival – De Gigant (Apeldoorn) 12/11/2016

Terwijl het nog rond het vriespunt is op zaterdag 12 november en we moe zijn van een zwarte pietendiscussie laten we het anwb-bord met daarop Maassluis links liggen en rijden we richting Apeldoorn om daar getuige te zijn van het Brainstormfestival.
Een klein tweedaags cultureel rock- en metalfestival dat naast concerten op de mainstage ook een programma biedt in de foyer en het bijbehorende theater. Daarnaast kunnen bezoekers hun hart ophalen op de (kleine) metalmarkt, hun smaakpapillen laten genieten bij de bierproeverij en hun ogen laten twinkelen bij de kleine expositie van fotograaf Ton Dekkers (FemME festival). En om in de zintuiglijke sferen te blijven, is het mogelijk bij de meet & greet om hekkensluiters Selfmindead en Theocracy aan te raken.
Belangrijkste aspect is echter de muziek en de organisatie van het festival zorgt er ook dit jaar weer voor dat (opkomende) pareltjes uit binnen- en buitenland een plaats krijgen op het podium. Dat het programma daardoor heel divers is, is niet uit te sluiten, maar is daardoor wel heel sterk te noemen. Vorig jaar stonden bands als Signum Regis, Sleeping Romance en Ancient Bards  nog op de affiche. Dit jaar mogen de bezoekers op vrijdag genieten van onder meer Shadowrise, Myrath en Narnia.
Op zaterdag een heel divers programma op de affiche. Een eigenzinnig programma mag je het noemen, waardoor het Brainstormfestival niet te vergelijken is met andere festivals. Allereerst mogen we opmerken dat de (onafhankelijke) organisatie het geheel goed in de hand heeft. Het gebouw Gigant wordt in al zijn functionaliteit goed gebruikt en de medewerkers zijn vriendelijk, hulpvaardig en alles is goed geregeld. Met als uitschieter het geluid in de zaal. We praten hier over een klein festival, maar gedurende de gehele dag is het geluid in de zaal optimaal te noemen. Bij elke band die we mogen aanschouwen is alles meteen goed afgesteld en kan het publiek meteen genieten van de muziek. De grotere festivals zouden gerust hun geluidstechnici eens op stage/werkbezoek mogen sturen naar dit festival.
We betreden de zaal op het moment dat Noorse Leonov reeds heeft gespeeld en het Nederlandse Undawn begint
met spelen. Vier jongens die vorig jaar een goed debuutalbum uitbrachten vol met stevige metalcore. Nadat ze eerder in het voorprogramma van Textures en Soulfly speelden, staan ze hier op het Brainstormfestival voor een zaal die toch aardig gevuld is. Het maakt hen alvast niets uit, want deze Overijsselse band speelt hun set alsof het de Ziggo is die ze aan flarden willen spelen. In de beginfase weet de band met het nummer Coming Home al goed te overtuigen. Wat vooral opvalt is dat de band ook live in de samenzang sterk naar voren komt. Niet helemaal metalcore maar wel heel goed zijn de instrumentale nummers in de set. Gitarist Leon Kloosterman en zanger/gitarist Michiel Brinkhuis doen niet onder voor elkaar onder qua spel. Een kwalitatief goed nummer met een sterke opbouw en een opvallende bluesinslag in de solo’s. Naar het einde van de set wordt er nog ingezet met het nummer Moving On en eindigt het viertal uptempo. .
Aansluitend begeven we ons naar het theater waar we ons op zachte stoelen (die vrij klein zijn voor mijn twee meter) vleien en getuige zijn van Levi acoustic. Hardcorenummers die akoestisch gebracht worden door middel van zang en akoestische gitaar. Ik kan me niet onttrekken aan het beeld van een band als Thenacious D. Het optreden start met een cover van de band Disciple uit Knoxville. Via Louder Than Thunder van The Devil Wears Prada komen we uit bij Bitter Roots van For Today. Akoestisch wordt de christelijke boodschap erg duidelijk. Het publiek dat het theater toch aardig vult, geniet ervan. Bijzonder fraai is dat bij het nummer Nuclear Wintert van het Finse Immortal Souls de zanger aanwezig is en lekker meebrult. Het geeft de sfeer van het festival goed weer. De ongedwongenheid en laagdrempeligheid zorgt voor deze ontspannen setting.
In de zaal worden we daarna ruw uit onze trance gehaald door het Noorse Dalit. Nou ja, ruw. Dalit speelt doommetal pur sang. De band heeft reeds twee albums op zijn naam staan, maar kent in Nederland nog weinig bekendheid. Zowel de band als de muziek straalt somberheid uit. Deze somberheid heeft iets vreemds in zich. Het is als een flinke hardloopwedstrijd. In het begin willen je spieren pijn doen, maar eenmaal voorbij het dode punt heen is het genieten. Ook het doomgeluid van Dalit heeft deze uitwerking op me. Niet dat het pijn doet, maar gaandeweg het concert raak je in de flow en neemt het je mee op deze stroperig voortschrijdende reis. Het voelt alsof je je bevindt in een trage modderstroom waar gasbellen als muzikale details naar de oppervlakte drijven. Jammer dat er weinig interactie is met het publiek, maar anderzijds past het ook wel weer bij deze bescheiden muzikanten.
In de foyer kunnen fans daarna de bands Selfmindead en Theocracy ontmoeten en even spreken alvorens op de foto te gaan.
Na de Meet & greets in de foyer is het weer tijd voor muziek. Op de mainstage maakt het Slowaakse Within Silence hun opwachting. De band is de afgelopen weken op tour geweest met de hoofdact van vandaag, Theocracy (en valt onder hetzelfde label). De zaal is goed vol als ik binnenkom. De makkelijke in het gehoor liggende power metal slaat goed aan. Zanger Martin Klein zoekt veel interactie bij het publiek en is daarnaast buitengewoon goed bij stem. De overige muzikanten doen lekker hun ding en spelen de partijen erg strak. Het is goed om de grote variëteit in bands te zien. Al met al een zeer geslaagd optreden van een band, waar we later zeker meer van gaan vernemen.
Aansluitend mogen de Noren van Mantric de zaal volgooien met decibel. Mantric is eigenlijk herrezen uit de as van de band Extol en zijdelings uit Lengsel en Ganglion. Enige tijd geleden kwam de band met een nieuw album, genaamd Sin, op de proppen. De muziek van de band is goed te omschrijven als progressief met de polyritmische stukken met een vrij pittig karakter. Daarnaast is er ook sprake van keiharde avant-gardemuziek. Het is niet heel gemakkelijk om de muziek van Mantric te doorgronden in de set die de vier heren vanavond spelen. Soms doen stukken me denken aan een hardere versie van de volprezen Pixies van decennia geleden. Soms is er gewoon ook geen touw aan vast te knopen. Dat de vier heren, en dan vooral de beide gitaristen Ole en Tor, er zelf veel plezier aan beleven, is wel duidelijk in de korte woordenwisselingen tussendoor en de interactie met het publiek.
Hoewel de zaal bij Mantric toch aardig vol leek te zijn, kun je bij aanvang van het interview met Theocracy het theater nagenoeg niet meer in, want alle stoelen zijn nagenoeg bezet. Het geeft wederom de intieme sfeer en de variëteit aan die het festival zo uniek maakt. De vijf heren van deze Amerikaanse band zitten rustig en geven ontspannen antwoord op de vragen die gesteld worden. Meer dan een half uur mag het echter niet duren omdat de heren van Selfmindead staan te trappelen om te beginnen.
En het is een bijzondere voorstelling die we aanschouwen in Apeldoorn. De Zweedse band, die vooral furore maakte in de jaren negentig, speelt een eenmalige reünie. Twee jaar terug besloot de band nog één keer aan te treden in Oslo en Stockholm nadat het geheel in 2003 eigenlijk al uit elkaar was gevallen. Wanneer de band aantreedt is duidelijk dat gitarist Marko Haurokoski wat haar is verloren en zanger Ilkka Viitasal wat haar extra heeft. Voor de rest is het alsof de tijd heeft stilgestaan want de energie spat er meteen vanaf en de band presenteert zich vol kracht en pure energie. Hoewel het repertoire zich beperkt tot nummers van de jaren negentig tot 2001 klinken ze absoluut niet tijdloos en is het publiek de complete set vooral erg onrustig met fans die de nummers bijna vlekkeloos mee zingen/brullen. De presentatie van drummer Michal Bäckrud is fenomenaal. Niet alleen weet hij met zijn pulserende tempo’s de vaart er stevig in te houden. Het is ook een genot om hem aan de slag te zien. Zanger Ilkka heeft de energie van een Red Bullblikje en de jaren lijken geen vat op hem te hebben. Hij kletst graag en laat menigmaal horen hoezeer het hem bevalt op het Brainstormfestival en dat de medewerkers zo voortreffelijk werk doen. Ik kan hem alleen maar gelijk geven. Wanneer naar het einde toe de snaredrum wat problemen geeft, weet hij in een geïmproviseerde ballad de lachers goed op zijn hand te krijgen. Deze groovende punkrockmachine is eigenlijk nog niet klaar om af te schrijven.
Voorafgaand aan de hoofdact van deze avond, begeven we ons nog eenmaal naar het theater om naar Marius te luisteren. Niet meer dan een drumcomputertje en Marius op gitaar wordt al snel duidelijk dat er ook alleen maar geluisterd hoeft te worden. Marius kan een aardig stuk spelen op zijn gitaar, maar bij het derde nummer heb ik het idee dat ik zijn spel al eerder gehoord heb in zijn set. De rust in het theater is prettig, maar erg boeiend kan ik het niet noemen.
Half elf is het dan echt tijd voor het Amerikaanse Theocracy dat christelijke melodieuze powermetal speelt en langzamerhand een flinke schare fans heeft opgebouwd. Dat is ook wel duidelijk te merken in het publiek. Het laatste album Ghost Ship is nog geen maand uit; een album dat wederom van uitstekende kwaliteit is. Theocracy speelt hun powermetal op een unieke manier en de band, onder aanvoering van zanger en componist Matt Smith, is niet te betrappen op een slechte compositie tot dusver. De zaal is vol en het podium ziet er professioneel uit. Zo bescheiden als ik Matt Smith vandaag heb meegemaakt zo uitbundig en energiek is hij op het podium. Hij zoekt contact met het publiek en zweept datzelfde publiek continu op. De set start ‘moedig’ en enigszins eigenzinnig met het nummer Mirror Of Souls. Een episch nummer van slechts 22 minuten. Achteraf geeft Matt Smith ook aan dat het publiek het vast niet erg zou vinden om met een nummer van 22 minuten te beginnen. Niemand heeft er bezwaar tegen. Het hele plaatje klopt en de voltallige band speelt strak en weet de emotie van het nummer goed weer te geven in hun spel. Drummer Ernie Topran (die op de Europese tour de rol van drummer op zich neemt) valt niet alleen op door zijn omvang, maar ook door het gemak waarmee hij zijn spel speelt. De muziek van Theocracy kent diverse tempo- en stijlwisselingen en met het grootste gemak weet hij met zijn drum-, beter toverstokken de juiste snaar te raken. De nummers die vanavond de revue passeren zijn een doorkijkje van de vier albums. Van het laatste album Ghost Ship worden Paper Tiger en Ghost Ship gespeeld. Lekker uptempo en vol van geluid. Van het eerste album dat pas weer sinds enige jaren beschikbaar is, krijgt het publiek het nummer Mountain voorgeschoteld. Via onder meer nummers als Masterstoryteller, Absolution Day en Around The World And Back vliegt de tijd voorbij en wordt het laatste nummer I Am van het album As The World Bleeds. Een prachtig nummer met emotie, snelheid, grooves en vooral veel melodie. En dan lijkt het afgelopen, maar het onwaarschijnlijke gebeurt. Theocracy geeft nog een toegift. Matt Smith geeft eerst aan dat het niet kan, maar de organisatie besluit dat er nog een kort nummer extra gespeeld mag worden. Matt Smith reageert daarop humoristisch dat korte nummers niet bestaan bij Theocracy. Van Mirror Of Souls komt Laying The Demon To Rest dan voorbij. Een pracht einde van een concert waar ikzelf al enige jaren naar heb uitgekeken, waar een band de nummers feilloos ten gehore brengt en de geluidstechnicus een oscar mag krijgen vandaag. Daarbij is Matt Smith zelf goed bij stem en weet hij ook in de hogere regionen voldoende kracht en zuiverheid te brengen.
Ik kan niet anders zeggen dat de 500 bezoekers op zaterdag waar voor hun geld hebben gekregen en dat de organisatie puik werk heeft afgeleverd. Dit eigenzinnige festival met een bijzondere programmering heeft ons in ieder geval zeer bekoord. De afwisseling in muziek, de spontaniteit en de verscheidenheid in culturele activiteiten zorgen ervoor dat we toch vroeg in de nacht onze anderhalf durende reis naar huis moe, maar zeker voldaan volbrengen.
Volgend jaar is er tijd voor een feestje, want dan wordt het Brainstormfestival voor de tiende keer georganiseerd op vrijdag 3 en zaterdag 4 november 2017.
De foto’s zijn beschikbaar gesteld door Niels de Zwarte en Rik Paauw.