Theocracy (Matt Smith) – Ik wil teksten schrijven over hedendaagse zaken waar mensen tegenaan lopen

Zaterdag 12 november was Theocracy dé hoofdact van het Brainstormfestival in Apeldoorn. De band wist overtuigend een sterke set neer te zetten waarin zanger/componist Matt Smith opzwepend de hoofdrol met verve wist te vervullen. Met het vierde album  Ghost Ship weet de band wederom te overtuigen en is daarmee een belangrijk speler geworden in het (christelijke) powermetalgenre. Voordat Theocracy het podium in Apeldoorn bestijgt, zit ik in het café van de Gigant tegenover Matt Smith. Een gedreven, doch heel bescheiden (kleine) grote man die me vriendelijk te woord staat tussen de bedrijven door.
Wederom ben ik blij verrast met het nieuwe album. Het duurde echter wel vijf jaar voordat de opvolger van As The World Bleeds uitgebracht is. Waarom duurde het zo lang?
Matt: Fijn dat je het album waardeert. Dat doet me heel goed. Dat het vijf jaar heeft geduurd komt eigenlijk door een aantal zaken. We hadden besloten om het debuutalbum, dat niet meer verkrijgbaar was, opnieuw uit te brengen. Nu lijkt dat een eenvoudige zaak, maar het duurde toch lang om de drumpartijen van de drumcomputer opnieuw helemaal in te laten spelen. Op het hele album was dit toch een wens van mij omdat de eerste drumpartijen op het origineel wat minder organisch klonken. Ik wilde daarbij het origineel niet teveel aantasten. We hebben dan ook wel getwijfeld of we het als band helemaal opnieuw zouden inspelen of niet. Fans hechten toch waarde aan het originele geluid en wanneer je alles opnieuw inspeelt, kun je ook niet meer praten van een debuutalbum.
Dat het ook zo lang duurde, heeft daarnaast te maken met het feit dat alle bandleden nog een andere baan hebben waar ze verantwoordelijk voor zijn. We wonen niet bij elkaar om de hoek en het kost nu eenmaal tijd om alle agenda’s goed op elkaar af te stemmen.
Is Theocracy voor jou wel je enige baan?
Matt: Het meeste tijd ben ik met Theocracy bezig, maar daarnaast doe ik ook andere dingen om geld te verdienen. Dat ligt meer in de audio-engineering en het mixen van nummers.
En daarbij wat gastbijdragen bij andere projecten
Matt: Ja, dat doe ik ook, maar dat is echt voor de lol.
Wanneer je je zo heb gericht op het debuutalbum met daarnaast het laatste album Ghost Ship. Hoe zou je de ontwikkeling van de band dan willen omschrijven?
Matt: We zijn vooral als band heel erg gegroeid in de loop van de jaren. Het is kleurrijker geworden. Dat is ook wel logisch want ik kan een aardig potje spelen, maar haal het technisch gewoon niet bij mensen zoals mijn bandleden nu. Ik kan nu doen wat ik het liefste doe en waar ik goed in ben, namelijk goede nummers schrijven. Ik houd nog altijd van de nummers op onder meer het debuutalbum. Het maakt deel uit van je ‘roots’. Je kunt het achteraf misschien wat amateuristisch vinden, maar het hoort bij de ontwikkeling. Langzamerhand ben ik op zoek gegaan naar mijn eigen geluid.
En heb je dat nu gevonden?
Matt: Ik denk het wel. Via de albums Mirror Of Souls en As The World Bleeds zijn we aangekomen bij Ghost Ship. Ik kan wel zeggen dat ik op de een of andere manier een unieke sound heb weten te vinden die mensen aanspreekt. Ik houd van goede riffs die gecombineerd worden met goede melodieën en epische stukken en dat is goed gelukt op het laatste album.
Toch valt me op het laatste album op dat nummers als Stir The Embers, A Call To Arms en Currency In A Bankrupt World meer richting de rockkant opgaan.
Matt: Dat is leuk dat je dat zegt, want er zijn meer mensen die ik daarover heb horen vertellen. Het was niet specifiek mijn bedoeling om rocknummers te gaan schrijven, maar het grijpt denk ik een beetje terug op de oude muziek waar ik van houd, om te beginnen met Queensrÿche.
Wanneer we teruggaan naar Ghost Ship is duidelijk dat de titel een metafoor is. Wat wil je met het begrip Ghost Ship uitdragen?
Matt: Hoewel Ghost Ship geen conceptalbum is geworden, heeft het toch een centraal thema mee gekregen. Een thema waardoor ik werd geïnspireerd door verhalen die ik in de loop van de jaren heb verzameld terwijl ik in gesprekken was met mensen uit het publiek. Vooral jongere mensen. Die jonge generatie is zoekende. Ze vragen zich af waar het met de wereld naartoe moet, of er nog een baan is en vooral hoe zij passen in de wereld waarin ze leven. Pas ik in de wereld en doe ik ertoe. Ze hebben het gevoel dat ze een soort van onzichtbaar zijn voor de maatschappij, dat ze vergeten worden. Ik wilde deze gedachten met Ghost Ship een andere richting geven, een richting van hoop en positiviteit. Het is daardoor ook een vrij positief album geworden. Natuurlijk zijn er wat meer donkere stukken te vinden, maar er is altijd licht aan het einde. De verhalen vormden het plan. Ik had niet echt een ‘masterplan’ voordat ik begon met schrijven, maar het kwam er uit in tien nieuwe nummers.
Je bent nog altijd verantwoordelijk voor alle composities. Hebben de andere bandleden, nu de line-up zo stabiel is, nog meegewerkt aan de nummers?
Matt: Het klopt dat de bezetting vrij stabiel te noemen is. Sinds het album As The World Bleeds zijn we meer een collectief geworden. Maar zoals ik al eerder zei is het door de drukke werkzaamheden van een ieder moeilijk om veel bij elkaar te zitten. Dit keer kwam er ook nog bij dat het label mij belde wanneer het nieuwe album van Theocracy zou verschijnen. Ineens was er sprake van een deadline en was er ook weinig tijd om alles uitvoerig met elkaar te overleggen. Soms kwam een ander bandlid met een goede riff die ik kon gebruiken, maar vooral zijn ze heel erg nuttig geweest rond het arrangeren van de nummers. Hier een riffje extra en op een andere plaats vonden ze dat er iets weg moest. Qua opbouw hebben ze zeker bijgedragen aan het eindresultaat, maar het bedenken van de nummers ligt toch bij mij. Dat is ook wat ik het liefste doe.
Hoewel het album een positieve gevoel heeft meegekregen is het nummer Paper Tiger daar een beetje de uitzondering op.
Matt: Dat klopt. Het heeft een wellicht wat negatieve toon. Ik wilde het nummer eigenlijk helemaal niet schrijven, maar ik had het gevoel dat ik het gewoon moest. Het zat al zo lang in mijn gedachten dat het er een keer uit moest. Ik zie om me heen altijd mensen die aan het zoeken zijn naar problemen, terwijl ze er eigenlijk helemaal niet zijn. Ze zijn op zoek naar spijkers op laag water. Ze realiseren zich absoluut niet dat we het hier helemaal niet zo slecht hebben. Natuurlijk gaat het in het leven van een ieder niet altijd helemaal zoals we het zouden willen, maar we vergeten dat het allemaal maar relatief is. Die mensen waarover ik schrijf klagen alleen maar over depressieve dingen. Maar nogmaals het is allemaal een kwestie van perspectief.
Vijf jaar geleden spraken we elkaar bij de release van het vorige album. Toen vertelde je me dat de titel As The World Bleeds dicht bij de realiteit stond. Is er enig verschil tussen 2011 en 2016.
Matt: Het lijkt helaas nog erger dan toen. Zeker politiek gezien. Ik kan alleen maar spreken over de situatie in de Verenigde Staten natuurlijk. Ik ben te kort in andere landen om daar ook een eerlijk oordeel over te vellen. Maar de bevolking lijkt vandaag de dag meer ‘gespleten’ dan ooit. Het is ook zeer onzeker hoe het met de toekomst gaat. Het heeft natuurlijk zijn hoogte- en dieptepunten, maar dat het nog altijd niet rooskleurig is, dat is me wel duidelijk.
Ervaar je wel een verschil tussen de Verenigde Staten en Europa wanneer je op tournee bent?
Matt: Over de culturen kan ik je niet zoveel vertellen qua verschil. Qua publiek is er wel een verschil, maar dat verschil is er al wanneer je op verschillende plekken in één land speelt. Het publiek in Zuid-Duitsland of Noord-Duitsland bijvoorbeeld kan al heel divers zijn. In de ene zaal gaan ze los en in de andere zaal is het een stuk rustiger.
Het blijft opvallend dat je als religieus persoon in de metalmuziek bent beland.
Matt: Mijn nummers en vooral mijn teksten worden altijd vanuit het perspectief van het geloof geschreven. Maar dan wel vertaald naar de huidige maatschappij. Ik wil teksten schrijven over hedendaagse zaken waar mensen tegenaan lopen. Zelf houd ik helemaal niet van de traditionele christelijke muziek die altijd maar over hetzelfde gaat. Ik worstel altijd met de eenzijdige boodschap die zij uitdragen met hun muziek. We schrijven over echte dingen vanuit het religieuze perspectief. Eerlijke teksten, want metalfans zijn intellectueel en die kun je niet om de tuin leiden met onzin. Ik hoef niet zo speciaal avant-gardemuziek te maken. Maar christelijk of niet, ik waak ervoor om te gaan preken zoals zo vaak gebeurt.
Gaat het trouwens weer vijf jaar duren voordat er nieuw werk komt
Matt: Dat is zeker niet de bedoeling. Ik heb al wel ideeën voor de toekomst. Een van die ideeën om toch een keer een conceptalbum te maken. De ideeën in mijn hoofd wachten nu tot ik er daadwerkelijk wat mee ga doen. Muzikaal gezien concentreer ik me gewoon op nieuwe nummers. Ik ben er trots op wat we tot dusver hebben bereikt. We zijn misschien niet de beste of de grootste band, maar we zijn tevreden. Ook op het volgende album is het belangrijk om dezelfde muziekkwaliteit te waarborgen. We hebben gemerkt dat we mensen kunnen beïnvloeden met onze muziek. Maar vanavond gaan we eerst even een mooie set spelen. Misschien wel een verrassende set voor je omdat de nummers gehaald zijn van alle albums. Ook een paar van Ghost Ship, hoewel we beseffen dat misschien nog niet iedereen dat album al heeft of goed kent.
Ik zie er alvast erg naar uit. Hoewel ik niet tot het gelovige deel van de wereld hoor, weet je me met je nummers wel te raken.
Matt: Dat vind ik goed om te horen. En daar gaat het ook om. Het gaat om het gevoel, wie je ook bent en waar je ook woont.
(foto’s van het Brainstormfestival zijn van Niels de Zwarte)