Interview met Fish deel 2 – Besef wel dat ik een schrijver ben die zingt

(in deel I van het interview blikte ik met Fish onder meer terug op zijn tijd bij Marillion. In deel 2 praat ik verder over het nieuwe album en zijn ‘pensioen’)
Toch lijkt het me dat je als muzikant wel een tegenwicht nodig hebt. Heb jij ook zo’n critical friend tijdens je solo-carrière?
Fish: Ja hoor. Mijn vrouw. En daarnaast Steve Vantsis waarmee ik eerder werkte op 13th Star en A Feast Of Consequences. Buiten de muziekindustrie niet echt veel meer en hoe je het ook wendt of keert, uiteindelijk zijn er misschien een hoop mensen die goedbedoeld advies hebben maar ik ben ik gewoon geheel verantwoordelijk voor alles aan het einde van de dag.
Dat wil niet zeggen dat ik zo’n controlfreak ben. Ik koester het succes dat we met Marillion hadden, maar ik hoef niet zo’n grote artiest meer te zijn. Geld heeft altijd een negatief effect op je lijfstijl en ik ben niet de persoon die zo  nodig een jacht en een tweede huis op een eiland wil hebben. Ik heb genoeg aan een fijne tijd zoals ik het nu ook heb. Naast die fijne tuin waarin ik kan werken vind ik het ook wel belangrijk om een seizoensticket te hebben voor mijn favoriete voetbalclub, zodat ik iedere twee weken lekker kan kijken naar het voetbal. Ik heb geen ‘security’ en leidt samen met mijn vrouw een vrij eenvoudig leven. Ik krijg mijn inkomsten uit de verkoop van t-shirts en albums (waarvan weer een gedeelte naar de belasting gaat natuurlijk). Geld was zeker ook niet de drijfveer om het nieuwe album Weltschmerz op te nemen. Ik maak geen albums voor de fans maar ik had nu weer het idee om al mijn ideeën op te nemen. Het heeft zeven jaar geduurd en op de vraag wat het budget was, kon ik geen antwoord geven. Dat vinden ze bij een platenlabel altijd wel belangrijk, maar voor mij is dat niet nodig. Op het nieuwe album wilde ik echte muzikanten hebben die ik zou betalen. En wanneer ik een echt strijkerskwartet wil, dan gebruik ik die. We moesten gewoon een manier vinden om het voor elkaar te krijgen.
Het idee voor Weltschmerz stamt al uit 2015. Toen wist ik al dat ik met ‘pensioen’ zou gaan. Ik heb nog een tour gedaan waarin ik de oude Marillion speelde/zong. Het was de tijd dat Trump voor president ging, de tijd van de klimaatverandering, de opwarming van de aarde en corrupte politici. Aan het eind van de tour moest ik een hernia-operatie ondergaan en had ik last van mijn schouder. In 2016 werd kanker bij mijn vader geconstateerd en mijn hoofd stond even totaal niet naar het schrijven van muziek. Mijn vader overleed in 2016 en net zoals je niet voorbereid kunt zijn op veel succes was ik in 2016 ook niet voorbereid op het verlies van mijn vader. Natuurlijk weet je dat het gaat komen, maar voorbereid ben je niet. Toen ik op een gegeven moment in de tuin zat, was ik me ineens bewust van mijn sterfelijkheid. Nu mijn vader was heen gegaan was ik de ‘next man standing’. En met de gebreken aan mijn onderrug en schouder besefte ik dat des te meer. Eind 2016 heb ik alle stukjes weer bij elkaar kunnen rapen, hoewel het moeilijk bleef. In merkte dat ik in 2017 de aanblik van een man met een wandelstok niet kon verdragen. Het deed me steeds terugdenken aan de laatste tijd met mijn vader. Het hield me zo bezig dat ik er een compositie over hebt geschreven die op de laatste EP Parlay With Angels terecht is gekomen en heel onverwacht werd het nog een soort hit ook. De EP kwam een beetje door het schrijfproces van het album heen. Het album stond dus een beetje op pauze. Toch ben ik daarna verder gaan schrijven en Weltschermz blijkt een donker karakter te hebben. Dat heeft mede te maken doordat ik schrijf over zaken in de wereld waar ik me druk over kan maken. Dat is niet meteen ook slechter, want wanneer ik terugkijk naar de Marilliontijd is ook het album Clutching With Straws een vrij donker album, maar daarbij ook wel een prachtig album en één van mijn favorieten van Marillion. Volgens de media kwam dat doordat ik verslaafd was aan alles en nog wat. Alcohol en drugs. Ik mocht wel graag een drankje drinken maar ben nooit verslaafd geweest. Toch kwam er op een gegeven moment wel een moment waarop ik mijn levensstandaard wilde veranderen. Los daarvan hebben Weltschmerz en Clutching With Straws wel veel overeenkomsten.
Op het nieuwe album heb ik veel van mezelf in de teksten gestopt. Het gaat daarbij niet over het grote geheel in de wereld maar over gewone mensen die moeten omgaan met de problemen om hen heen. Ziek zijn, zelfmoord, ouderdom zijn alledaagse onderwerpen die je terug kunt vinden op het nieuwe album. Rose Of Damascus gaat dan weer over de vluchten uit Syrië en Grace Of God over de sterfelijkheid van een ieder. Weltschmerz is een soort reële weergave van onze maatschappij nu. Gewoon liedjes over gewone dingen. Gewoon observaties die ik deed toen ik om me heen keen. Niet over corrupte politici of klimaatdingen of zo. Besef wel dat ik een schrijver ben die zingt. Ik ben geen zanger die ook nog teksten schrijft.
Ik houd ook van die ellenlange films en series waarbij de hoofdpersonen zoveel  van zich kunnen laten zien. Op Weltschmerz zou je iedere compositie als een verhaal kunnen zien. Mijn moeder zei ook dat ze Rose Of Damascus als een film beleefde. Ik zou ook van iedere compositie een video kunnen schieten.
Eerder praatten we over je vader. Ik heb je toen gevraagd of je je nog kunt vinden in de uitspraak die je toen deed: “It’s difficult to found growing old”.
Fish: Ik merk wel bij het ouder worden dat het herstel van een operatie langer duurt en dat sommige klachten gewoon niet weg willen gaan. Ik haat het eigenlijk dat mijn lichaam moe is en voldoende beweging nodig heeft. Wat ik dan ook braaf doe. Kaal worden is geen probleem voor mij (hij aait over zijn hoofd). Dat is ook wel de reden dat ik heb besloten om met pensioen te gaan. Ik heb er gewoon moeite mee om weer langs alle zalen te touren. Na een optreden is het toch weer in een tourbus proberen te slapen en dat is best vermoeiend. Ik heb ook gemerkt dat mijn stem wat veranderd is. Dat heeft zeker te maken met de manier waarop ik mijn stem gebruikte ten tijde van Marillion. De falsetto die ik toen opzette was niet zo goed voor mijn stembanden. Ik heb toen wel wat verpest. Maar ik besef ook dat mijn stem gaandeweg wat dieper is gaan klinken, het heeft meer soul en klinkt ‘rijker’. Ik ben wel heel realistisch. Ik ga alleen muzikaal met pensioen. Voor de rest ben ik nog niet klaar hoor. Ik werk nog steeds graag in mijn tuin of schrijf graag.

Afgelopen jaar was je nog wel op het podium te zien in de shows van Ayreon in Tilburg. Hoe heb je dat ervaren?
Fish: Oh, dat was geweldig. Het was iets dat ver buiten mijn comfort zone ligt, maar het was heerlijk om met die geweldige muzikanten te mogen spelen. En zoals ik al zei is de atmosfeer in Nederland altijd goed. Zo ook dat weekend.
Het was wel een voorstelling waar jij niet ‘in control’ was.
Fish: De hele performance was natuurlijk niet mijn show, maar het was heerlijk voor de vier keer dat ik mocht meedoen. Het was daarbij ook een test voor mij. Arjen heeft ook nog gevraagd of hij mij mocht inzetten voor de Night Of The Prog Loreleyshow (red: de show is inmiddels als gevolg van de maatregelen in Duitsland ook uitgesteld). Dat blijkt echter in conflict te komen met mijn eigen optredens. Ik ben de baas van een stel muzikanten en ben ook verantwoordelijk voor hen. Ik hoop zelf in oktober en november nog een keer op de planken te staan.
Je hebt al eerder gezegd dat je met pensioen gaat, maar ben je er wel klaar voor?
Fish: Weet je, er zijn ook goede dingen aan het ouder worden. Zo kun je lekker zeggen wat je wilt. En ik ben toch wel veel boos om een hoop dingen. Die hele brexit bijvoorbeeld. Wat een onvoorstelbaar stom idee is dat geweest. Ik ben een Schot en Schotland zou dolgraag gewoon bij Europa willen blijven horen. Muziek is daarbij een mooi platform om van alles van je af te schrijven. Maar wanneer ik boos word, besef ik wel dat ik naarmate de jaren tellen dingen ook wel beter kan zien vanuit een ander perspectief. Vandaag de dag koester ik de wijsheid die ik heb, dat ik heb mogen leren van de fouten die ik heb gemaakt en om met die wijsheid verder te komen in mijn leven.  Maar ben ik klaar voor mijn pensioen. Zoals ik al zei, is het slechts een pensioen op het gebied van muziek. Ik zal altijd blijven werken. Misschien ga ik nog een boek schrijven of een script of iets anders. Ik kies vanzelf wel welke richting ik op ga. De wereld is momenteel niet meer hetzelfde. Ik weet niet hoe het straks  verder gaat. Laat ik mijn hoofd maar gebruiken voor de zinvolle dingen in mijn leven.
Dat is mooi gezegd. De releasedatum van je album Weltschmerz is verschoven. Ik stel voor dat we tegen die tijd elkaar nog een keer kunnen spreken om over het album te praten.
Fish: Dat zou heel fijn zijn. Vanaf september is het druk met de release en optredens, maar daarvoor zou fijn zijn. Je weet niet hoe we er dan bij zitten.
En zo nemen we digitaal afscheid van elkaar. 45 minuten interview lijkt een luxe, totdat we het interview beëindigen na 75 minuten met de belofte dat we elkaar in de tweede helft van het jaar nogmaals spreken over het album Weltschmerz. Fish is een heerlijke man om te spreken; een man met een duidelijk visie, humor en een sterke sociale antenne. Ik kijk er al naar uit om weer verbinding te maken in augustus of september.