Classic Album: Coda – What A Symphony (1996)

Je kent het wel. Dat album dat steeds weer in je playlist verschijnt. Een plaat die herinneringen oproept. Een klassieker die bekend of onbekend is voor het grote publiek.  Rockportaal plaatst regelmatig een recensie van een classic album. In deze editie bespreken we het album What A Symphony van de Nederlandse symfonische rockband Coda.
De geschiedenis van Coda gaat terug tot 1980. In dat jaar ontmoetten de in Wychen woonachtige Erik de Vroomen en Ton Strik elkaar. Dat was het begin van een 16-jarige samenwerking waarin de mannen twee legendarische albums uitbrachten die het hart van liefhebbers van symfo en prog sneller deed kloppen. Het debuut album (op lp) Sounds Of Passion uit 1986 (eerder in 1983 als demo op cassette uitgebracht onder de bandnaam Sequoia) sloeg in als een bom. Vervolgens duurde het tien jaar tot het vervolg What A Symphony werd uitgebracht. Inmiddels heeft de historie uitgewezen dat dit album tevens het laatste was.
Tot 1996 was ik onbekend met het werk van Coda. In dat jaar kocht ik What A Symphony. Ik werd aangetrokken door het prachtig gekleurde hoesje met het betraande oog waarin de aardbol weerspiegelde, een zonsverduistering en een strijkstok. Op een of andere manier fascineerde me dat hevig. Die hoes symboliseert eigenlijk alles waar dit album over gaat: de ‘symfonie’ van ons bestaan, op een pathetische wijze gebracht. Erik de Vroomen heeft het in het cd-boekje ook fraai en zeer uitgebreid verwoord. Muzikaal is What A Symphony een mengeling van klassieke muziek, klassieke zang en symfonische rock.
Het album is opgenomen met de volgende bezetting: Wolfram Dettki Bludeau (drums), Jacky van Tongeren (bas), Erik de Vroomen (toetsen, baspedalen, zang) en Jack Witjes (gitaar, zang). Verder werkten een scala aan (klassiek geschoolde) muzikanten mee.
Op het album staan drie lange nummers. Die zijn opgedeeld in meerdere secties (movements). Het album begint indrukwekkend met Overture. Declamatie van door Fjodor Dostoievsky geschreven Russische teksten, angstaanjagende muziek met Duitse oorlogsretoriek van Adolf Hitler. Vanuit het niets klinkt ineens de hemelse zang van Andrea Rieche en Gabriele Wunderer, welke wordt overstemd door diezelfde Duitse retoriek. Bombastisch en dreigend orgelspel van Erik de Vroomen met op de achtergrond het geluid van marcherende soldaten sluiten het 1ste Movement af. Ik heb zelden zo’n indrukwekkende opening van een cd gehoord. En we zijn pas drie minuten onderweg.
Lament For Planet Earth is een klaaglied over wat wij onze aarde allemaal aandoen. Het is anno 2020 nog steeds een actueel onderwerp. Je kan dus zeggen dat Erik de Vroomen zijn tijd ver vooruit was. Als het onderwerp niet zo ernstig was zouden de tranen van blijdschap mij in de ogen springen. Nu zijn het tranen van ontroering en verdriet. De secties Prelude, Interlude (2x) en Postlude zijn immers zo mooi dat ze mij een flinke dosis kippenvel bezorgden. Wat een gevoelig stuk muziek, oorspronkelijk onderdeel van een compleet adagio voor strijkinstrumenten. The Proud Tower II vervolgt met een sterk staaltje onvervalste symfonische rock. Je hoort een mooi duel van Erik de Vroomen op toetsen en de gitaar van Jack Witjes. Op Mother Earth Is Crying hoor je moeder aarde als het ware echt huilen met de wanhoopsschreeuw van een olifant. We zijn bijna een half uur onderweg en voor het eerst dient zich met Elegy weer een vocaal stuk aan, wonderschoon vertolkt door Marie-Claire Cremers.
Het volgende epische nummer is Rise And Eclipse Of The Sun. Het is meer een symfonisch gedicht in drie delen die zijn onderverdeeld in totaal zeven secties. Het is prachtig op welke wijze Erik de Vroomen zijn gedicht weet te vertalen in muziek die je emotioneel raakt. In dit overwegend rustige drieluik speelt de piano letterlijk en figuurlijk de hoofdrol.
Het derde lange nummer is titelnummer What A Symphony en ook uit meerdere delen bestaat. De sfeer is vrolijk en optimistisch. Een fraai duet van Marie-Claire Cremers met Jack Witjes gaat over in The March Of Absurdity, waarin militair tromgeroffel en marimba worden afgewisseld door het mooie gitaarspel van Jack Witjes. Aan het slot van dit nummer komt het muzikale hoofdthema geraffineerd terug. De handvol slotminuten van Last View From The Universe Of Humanity staan feitelijk los van het voorgaande, maar zorgen ervoor dat je gedachten tot de laatste seconde worden vastgehouden.
Tot op de dag van vandaag intrigeert What A Symphony mij nog steeds. En dat zal ook niet snel veranderen. Dat komt door de beklemmende en indringende sfeer van thematiek en muziek. Het is al eerder gememoreerd, Coda is een icoon in de geschiedenis van de Nederlandse progressieve rock. Ze zijn eigenlijk nooit op de juiste waarde geschat. Een oorzaak was de die periode bijna volledig op zijn gat liggende liggende Nederlandse symfo scene. Maar ook de eigenwijze en principiële opstelling van Erik de Vroomen is daar debet aan. Toch heeft hij zichzelf met What A Symphony ruimschoots overtroffen. Sterker nog, het album is voor mij een ‘classic album’ in de geschiedenis van de Nederlandse symfonische rock.