Crowdfunding – het nieuwe D.I.Y.?

Steeds meer bands nemen hun toevlucht tot crowdfunding om het hoofd boven water te houden. Waarom dan eigenlijk? En is dat nu wel of niet D.I.Y. ? Ik onderzocht dit fenomeen en kwam tot een conclusie.
Vroeger
Er was een tijd dat er door platenlabels nog miljoenen in een band werden gestoken. Artiesten werden naar concerten gevlogen via helikopters, de helft van het opname budget ging op aan coke en er konden nog lustig hotelkamers worden gesloopt op kosten van het label. Die tijden liggen echter achter ons.
Even naar verhouding, het best verkochte album ooit in de Verenigde Staten was Thriller van Michael Jackson in 1982 met 29 miljoen exemplaren. Het best verkochte album van 2020 was Folklore van Taylor Swift met 1,2 miljoen exemplaren.
Om een dollar te verdienen heb je 250 streams nodig. Dat wil zeggen dat slechts grootheden als Metallica er van rond kunnen komen met genoeg streams van Enter Sandman om 2.597.359 dollar te verdienen. Helaas zijn er maar weinig bands die dat enorme aantal streams halen. Zeker niet in een niche markt als metal.
Populaire middenklasser metal band Destruction bijvoorbeeld, moet het met zo’n 5.123,54 dollar doen aan verdiensten voor hun grootste hit. Dichter bij huis: Asphyx haalt ongeveer 892 dollar op met  hun grootste hit.
Dat geld gaat niet allemaal naar de artiest. Eerst worden de mensen uitbetaald die de rechten van het nummer bezitten, dan de distributeurs en dan als laatste de artiest. Daarnaast is Spotify elk jaar minder gaan betalen per stream.
Om die redenen zijn de verkopen van merchandise en het live optreden al enige tijd de belangrijkste inkomstenbron voor bands. Zeker de wat kleinere. Echter, in COVID tijden valt er weinig op te treden. Ook is het moeilijker om shirtjes et cetera te verkopen zonder merch tafel.
Album promotie door middel van touren is van de baan, waarop platenlabels op grote schaal artiesten lieten vallen en het uitbrengen van albums door hen uitgesteld.
Kortom, het is moeilijk om de kosten op te brengen, als je als artiest een album wil lanceren in deze tijden. Dat is dan ook de reden dat steeds meer artiesten, steeds inventiever moeten zijn om nog financiële middelen te vinden.
Crowdfunding
Een manier om toch het geld te verzamelen om muziek uit te brengen is crowdfunding. Hierbij doneren fans, via een online platform, geld aan de band om ze te steunen. In ruil daarvoor krijgen ze uiteenlopende zaken van vinyl tot shirts, boeken of gewoon eeuwige roem door een vermelding op het eindproduct.
Het eerste bekende geval van crowdfunding vond plaats in 1997 toen de Britse rockband Marillion hun reünie tour wist te bekostigen door online donaties van fans. Een ondernemer zag wel brood in dat idee en startte ArtistFund, het eerste echte crowdfunding platform. Vanaf 2008 werd crowdfunding pas echt populair, mede door grote nieuwe spelers als Indiegogo en Kickstarter.
Succesvolle voorbeelden van crowdfunding buiten de muziek om, zijn de 13 miljoen die de waterproof koeler met Bluetooth speaker “The Coolster Cooler” op wist te halen. De campagne voor Veronica Mars wist meer dan vijf miljoen op te halen om een film te maken als vervolg op de TV-serie. Binnen slechts 12 uur wisten ze al 2 miljoen te verkrijgen.
In de metal zijn er talloze voorbeelden zoals Ne Obliviscaris die hun wereldtournee via crowdfunding wisten te bekostigen. Een kleine greep van andere bands die werden geholpen via donaties van fans: Ad Infinitum, Stream Of Passion, Iron Mask, Ancient Bards, Blackbriar en Vivaldi Metal Project. Recentelijk startte ook Sisters Of Suffocation een crowdfund actie nadat Napalm Records het contract met ze verbrak. De Nederlands/Engelse metalcore band Dear Mother met Merel Bechtold (ex-Delain) gaat hun debuutalbum ook crowdfunden.
Toch zijn het niet alleen relatief kleine bands die voor crowdfunding kiezen. Megadeth bekostigde  hun 15e album via direct-to-fan platform PledgeMusic. Fear Factory bekostigd de opname van hun nieuwe album via GoFundMe.
Overigens zijn niet alle crowdfunding acties succesvol. Pijnlijk voorbeeld was death pop band Orgy die niet verder kwam dan 7,5% van het beoogde doel van 100.000 dollar. Het risico van gezichtsverlies ligt dan ook op de loer bij het starten van een dergelijke actie.
Er wordt echter alleen niet muziek gemaakt op basis van donaties van de metal fans. Zo is er ook het project Magic-O-Metal dat kinderen motiveert om muziek te maken of een spannend verhaal te schrijven of tekenen. Er werd een crowdfunding actie opgezet om de knie operatie te betalen van voormalig Iron Maiden vocalist Paul Di’Anno. Zeer recent werd er een campagne opgezet om de kanker behandeling van Exodus drummer Tom Hunting te bekostigen.
Kritiek
Er is ook wel wat kritiek op deze crowdfunding projecten. Het zou volgens sommigen een vorm van bedelen zijn. Waarom doen die artiesten niet gewoon wat men in de punk scene al jaren doet? Met weinig middelen in eigen beheer een album uitbrengen. Of gewoon keihard werken in een bijbaantje tot ze het geld binnen hebben om hun plannen te bekostigen?
Ik denk dat DIY prima kan passen als je een gruizig black metal of punk bandje bent. Met lo-fi middelen kun je iets digitaals opnemen of op cassette zetten. Beetje creatief met Photoshop en je hebt het artwork daarvoor. Echter, als je een grootser geluid voor ogen hebt, met een professionelere vormgeving van je album is het lastig om dat helemaal zelf te doen. En met de huidige kosten van woonruimte en ziektekostenverzekeringen gaat al het geld van het bijbaantje al snel verloren in vaste lasten.
Ik zie het zeker niet als bedelen. Tenslotte, je krijgt er iets voor terug. Ik zie het als een soort pre-order. Bovendien geeft het toch een fijn gevoel je favoriete artiest te kunnen helpen met het realiseren van hun product?
Met de mogelijkheden van crowdfunding wordt de macht van de platenlabels verlegd naar de band. Zo ontstaat er een mogelijkheid voor bands die, volgens de geijkte marketing onderzoeken van de grote labels, niet winstgevend kunnen zijn toch muziek uit te brengen. Het zijn die mogelijkheden die ervoor zorgen dat we naar meer kunnen luisteren dan de eenheidsworst die op een bepaald moment het populairst is. Zonder de hulp van ons, de fans, gaan beginnende bands nooit echt van de grond komen zonder meteen een grote platendeal en wellicht ter ziele. Is het niet bijna onze maatschappelijke plicht, onze geliefde cultuur een handje te helpen in deze moeilijke tijden?
 
Wat mij betreft zijn er alleen maar winnaars met crowdfunding, het nieuwe DIY. Nou ja… Behalve een band als Orgy dan.