Cancel culture in rock en metal

Marilyn Manson en Jon Schaffer (Iced Earth) zijn de meest recente voorbeelden van artiesten die door acties in hun privé-leven hun carrière flink in gevaar hebben gebracht. In diskrediet geraakt bij het publiek laten de platenmaatschappijen hen vallen als een baksteen. We noemen de afrekencultuur, waarbij artiesten geboycot worden vanwege hun sociale wangedrag ook wel ‘’cancel culture’’. In hoeverre is dat iets nieuws? Wat vind ik ervan? Ik probeer in deze column de antwoorden te vinden, vooral in het licht van de rock en metal.
Vroeger
Er was een tijd dat je als artiest met van alles kon weg komen. De hair bands van de eighties lieten de groupies in rijen de tourbus in lopen. Op grote schaal gebruikten ze hun populariteit om in de broekjes van hun fans te komen. Ze sloopten daarnaast hotelkamers, stonden dronken op het podium, etc. Dat soort rockster gedrag werd getolereerd, misschien zelfs verwacht.
Dan nog maar te zwijgen over de rocksterren die relaties hadden met minderjarigen. Zo beweerde Lori Maddox haar maagdelijkheid op veertienjarige leeftijd te hebben verloren aan David Bowie. Op die leeftijd had ze ook een relatie met de toen 28-jarige Jimmy Page.
Ted Nugent bracht het nummer Jailbait uit over een te jonge liefde. Dat nummer was uit zijn leven gegrepen. Hij werd de voogd van een 17-jarig meisje omdat hij wettelijk niet met haar kon trouwen
Toen Jerry Lee Lewis 22 was, trouwde hij een meisje van 13 dat zwanger van hem werd toen ze 14 was. Ook sterren als Mick Jagger, Bill Wyman, Iggy Pop en Elvis Presley hadden intieme relaties met minderjarigen.
Dat gedrag zou nu tegenwoordig niet worden getolereerd. Het is dan ook, in het licht van de huidige maatschappij, verbazingwekkend dat deze heren weg kwamen met dat gedrag en nog gewoon wereldsterren zijn. Tegenwoordig heeft iedereen een videocamera bij zich in de vorm van een mobiele telefoon. Dat maakt het gedrag van vroeger tegenwoordig onmogelijk. Er zou simpelweg teveel belastend materiaal zijn.
 
Recent
Je zou kunnen zeggen dat cancel culture eigenlijk van alle tijden is. Vroeger kon je nog met pek en veren bedekt het dorp uitgejaagd worden als je mening afwijkend of ongewenst was. Tegenwoordig hebben we daar andere middelen voor. Social media zijn een perfecte manier om mensen aan de schandpaal te nagelen.
Hoewel er momenteel talloze voorbeelden zijn van cancel culture in elke vorm van media (zoals J.K. Rowling’s mening over transgenders haar nogal wat fans heeft gekost), concentreer ik me even op de wereld van rock ‘n’ roll, tenslotte waar ik normaal gesproken over schrijf.
Wellicht het pijnlijkste voorbeeld van cancel culture was Lost Prophets frontman Ian Watkins, die de populaire nu metal band verdoemde na zijn veroordeling voor seksueel misbruik van minderjarigen. De gevangenisstraf van Ian betekende het einde van de band. De ontstane slechte naam maakte een doorstart van de band met een andere frontman onmogelijk.
Dave DiSanto van Vektor bracht zijn band in diskrediet door huiselijk geweld.
Er zijn wat pogingen geweest Lemmy Kilmister van Motörhead in diskrediet te brengen vanwege zijn verzameling van Nazi souvenirs. Vele verklaringen van vrienden en zijn verdere staat van dienst overtuigden de meesten wel dat hij geen Nazi sympathieën had. Daarom heeft Lemmy nooit echt veel te maken gehad met cancel culture.
De politieke overtuigingen van Tommy Vext zetten zijn band Bad Wolves op het spoor richting cancel culture. Hij liet zich nogal kritisch uit over het COVID beleid onder andere. Hij verliet de band voordat dat echt ten koste ging van de goede naam van de band. Volgens de band echter niet vanwege zijn politieke mening.
As I Lay Dying frontman Tim Lambesis draaide in 2014 de bak in omdat hij geprobeerd had een huurmoordenaar te contracteren om zijn vrouw te vermoorden. Na zijn straf uitgezeten te hebben is hij weer actief met zijn band en lijkt cancel culture hem nog redelijk met rust te laten. Waarschijnlijk omdat hij al zijn wettelijke straf heeft gehad.
Decapitated werd aangeklaagd wegens een groepsverkrachting. Ze werden echter vrijgesproken, de reden wellicht dat ook zij momenteel weinig te maken heb met negatief commentaar.
Vorig jaar werd de oprichter van Holy Roar Records, Alex Fitzpatrick, beschuldigd van seksueel misbruik door diverse ex-partners. Met als gevolg dat zijn artiesten opstapten.
Dan zijn er nog bands als Trapt en Atilla die zich herhaaldelijk zo obstinaat gedragen dat je bijna zou denken dat ze er op uit zijn gecancelled te worden. Omdat het vooral bij een grote mond blijft worden ze min of meer getolereerd en zijn ze vooral het mikpunt van spot en memes geworden.
Phil Anselmo (ex-Pantera) liep gevaar na het roepen van ‘’white power’’ inclusief de bijbehorende groet tijdens een optreden. Verschillende verklaringen, maar wellicht ook gewoon het feit dat hij deel uitmaakte van een zeer geliefde band, hebben hem redelijk weten te redden. Hij is dan ook nog druk actief in verschillende bands.
Een column over cancel culture is natuurlijk niet compleet zonder het vernoemen van black metal’s enfant terrible, Varg Vikernes van Burzum. Hij zat gevangen vanwege moord en het verbranden van een aantal kerken. Daarnaast doet hij regelmatig extreem rechtse uitspraken. Het delen van zijn albums mag je dan een Facebook ban opleveren, zijn shirtjes gaan nog steeds goed over de toonbank, net als zijn muziek. Weer zo’n wonderlijk geval. Waarom is hij nog niet massaler uitgekotst door het metal publiek? Is het zijn belangrijke rol in de groei van het black metal genre? Of vinden we dat zijn extreme gedrag past bij zijn muziek. Hij mag dan in zijn muziek zijn politieke overtuigingen niet meenemen, ik vind het persoonlijk moeilijk om de man financieel te steunen.
En dus?
Samenvattend kunnen we stellen dat wangedrag van rock en metal artiesten van alle tijden is. In deze tijd zijn we echter kritischer geworden in wat we wensen te accepteren. Van artiesten, maar ook simpelweg van mensen. Daar kun je van alles van vinden. Je kunt gooien met termen als snowflakes, censuur, etc. Persoonlijk steun ik liever artiesten met het hart op de juiste plaats dan een artiest met bedenkelijke bezigheden. Ik koop dan ook liever ‘’eerlijke’’ producten in de supermarkt. Smaak is voor mij een beleving. Dat wil zeggen dat mijn chocolade mij persoonlijk beter smaakt als hij ‘’slavenvrij’’ is. Zo is het voor mij ook als het om muziek gaat. De muziek van de artiest wordt objectief gezien niet slechter na het uitkomen van zijn wandaden. Maar mijn subjectieve beleving wel. Dus ja, ik laat dat soort artiesten wat makkelijker links liggen.
Slaan we door met cancel culture? Ik weet het niet. Het is ongelooflijk hoe groot de opengetrokken rioolput tegenwoordig lijkt te zijn. Voor slachtoffers is het door social media makkelijker geworden te vertellen over wat hun is overkomen. Ook zijn, door social media, er meer discussies op gang gekomen over wat humanitair gezien getolereerd kan worden. Als dat er toe bijdraagt dat men zich netter gaat gedragen, of men zich eens achter de oren krabt over het eigen gedrag, lijkt me dat prima. Het is alleen jammer dat we soms daar een beetje hypocriet in zijn, als het gaat om artiesten uit het verleden. Of wellicht artiesten die veel geld in het laatje brengen of gered worden door hun invloed op het genre.