Classic Album: VAST – Visual Audio Sensory Theater (1998)

Je kent het wel. Dat album dat steeds weer in je playlist verschijnt. Een plaat die herinneringen oproept. Een klassieker die bekend of onbekend is voor het grote publiek. Rockportaal plaatst regelmatig een recensie van een classic album. Dit keer het ijzersterke debuut van VAST.
 
Perfectie bestaat niet, maar dit album komt er wel heel dichtbij in de buurt. Wat een schitterend statement is dit debuut van Jon Crosby. Toen ik een van de nummers van dit debuut hoorde op een verzamelaar was ik verkocht. Zo snel als kon dit album aangeschaft en het album draait, net als ander werk van Jon Crosby/ VAST, nog steeds regelmatig haar rondjes in mijn stereo (thuis en in de auto). Wat een weergaloze plaat. De mix van industrial rock, chants, klassiek, koren, wereldmuziek en die mooie en veelzijdige stem van Jon Crosby maken Visual Audio Sensory Theater een ongekende ervaring. Geen alledaagse ervaring overigens, want de genoemde stijlen zo vlekkeloos weten te combineren heb ik daarna nauwelijks meer gehoord. Zelfs niet bij Jon Crosby zelf, want hij ging steeds meer de akoestische kant op. Het blijft mooi, maar wel anders. De in 2018 uitgebrachte EP She Is Murder heeft weer dezelfde elementen als dit debuut. Fijn om te weten is dat Visual Audio Sensory Theater niet te luisteren is op Spotify (andere streamingdiensten weet ik niet). Wel is deze plaat nog op de oude manier te krijgen op vinyl of CD.
Visual Audio Sensory Theater bevat ongekende klasse. Het is (relatief) hard (zonder dat het metal wordt), het is rustig het is donker en triest. De plaat verenigd zoveel mooie elementen. Luister bijvoorbeeld naar de door viool aangestuurde ballad Flames. Het meer op tempo liggende en bombastische Temptation met die fantastische sample vrouwenzang toont de andere kracht van de band. De hele plaat scoort hoog in schoonheid, maar dan wel met een duister en triest randje. Dat duistere valt vooral op wanneer je goed naar de teksten luistert. De muziek kan nog zo vrolijk of gepolijst klinken, maar de teksten laten horen dat er meer verteld wordt. Dat vreemde evenwicht maakt dat dit zo’n schitterende plaat is. Hoogtepunten noemen heeft eigenlijk geen zin, want deze hele plaat ademt in alles pure klasse. De ultra mooi opgebouwde ballad The Niles Edge is daar een voorbeeld van, maar ook het daaropvolgende tribal aandoende Somewhere Else To Be is aanstekelijk mooi. Zeker zoals dit nummer doorloopt in het naamloze instrumentale nummer en afsluiter You die zorgt voor kippenvel. Over de bombast van Here, de aanstekelijke, bombastische single Touched, het opmerkelijke Dirty Hole (luister vooral naar de tekst) en ‘I didn’t want to hurt you, but you’re Pretty When You Cry‘ heb ik weinig gezegd, maar het is net zo goed als de rest. Voor sommige lezers klinkt de plaat mogelijk wat te glad. Dat komt mede door de productie om de verschillende muziekstijlen in balans te houden. Voor mij past dit deze keer bij de ultieme mix die de plaat te bieden heeft. Het geeft tot in detail ruimte aan de schoonheid van de muziek en de stem van Jon Crosby.
Het trieste aan een onbegrepen genie is dat hij het nooit helemaal redt. Dat is ook gebeurd met Jon Crosby. Al snel ontdekt door een label, maar door het gebrek aan het grote succes daarna vooral op zichzelf aangewezen. Misschien ook wel omdat Jon Crosby teveel concessies moest doen en dat eigenlijk waarschijnlijk niet wil. Feit is wel dat hij nog steeds een grote groep vaste volgers heeft. Terecht, want de muziek maakt het nog steeds de moeite waard.
VAST