D-Day is voor Knight Area géén brug te ver

D-Day is het zevende studio album van Knight Area en het eerste conceptalbum in de huidige bezetting van de inmiddels 15-jarige band. Weliswaar gevestigd in Boskoop, de woonplaats van oprichter Gerben Klazinga, komen de bandleden uit diverse windstreken van ons land. Begin 2019 nam Jan Willem Ketelaers de microfoon over van Mark Smit. Je raadt het al, ook Ketelaers komt van ‘ver’, te weten Brabant. D-Day kwam mede tot stand met een crowdfunding campagne. Diegenen die vooraf hadden ingetekend mochten het album op donderdag 29 augustus 2019 komen beluisteren in de Prosound Media Studio in Dordrecht, waar het album deels is opgenomen. Rockportaal mocht aansluiten en voelden de heren van Knight Area na deze luistersessie in de regieruimte van de studio aan de tand. Aan bod kwamen onder andere D-Day, Normandië, de wisseling van zanger en toekomstplannen.
2019 mag je een opwindend jaar noemen voor Knight Area, toch?
Peter Vink (PV): Behoorlijk, ja. Er zijn veel dingen gebeurd [er valt even een veelzeggende stilte].
Pieter van Hoorn (PvH): Eigenlijk eind 2018 al. Maar nu komt de plaat uit, dat is het belangrijkste.

Knight Area bestaat nu ruim 15 jaar. De geschiedenis van de band kent diverse wisselingen in de bezetting. Zijn deze wisselingen de kracht van de band en waarom jullie jezelf blijven verbeteren? Hoe zien jullie dat?
Gerben Klazinga (GK): Ik zou het als volgt willen formuleren: met veel bandwisselingen krijg je langzaam een heel ander geluid.

En misschien ook de reden dat de band nog bestaat?
PvH: Natuurlijk. Als je gedurende 15 jaar met dezelfde mensen in een band zit, maar je onderweg door allerlei omstandigheden gaat ontdekken dat dingen niet werken, en je niet gaat wisselen van bezetting, houdt het een keer op. Of dan stappen er zelf mensen op, wat mij logisch lijkt. Het is net als in het bedrijfsleven, daar stappen ook werknemers op. Of het bedrijf stopt helemaal. De wisselingen hadden niet altijd te maken met beter worden, maar ook met ontwikkelen. Muzikaal, maar ook daar omheen. Wanneer je alleen als muzikant bezig blijft en daaromheen niet verder gaat, blijf je alleen maar oefenen. Ook van een ontwikkeling buiten de muziek is bij Knight Area zeker sprake.
Het vertrek van Mark Smit sloeg bij mij in als een bom. Wat willen en kunnen jullie over zijn vertrek vertellen? Hij was toch de belangrijkste schrijver van de teksten. Dat was dus best wel een beslissing lijkt mij….
[Voordat ik mijn vraag had afgemaakt interrumpeert Peter Vink met “dat heeft ons zeer verdriet gedaan”].
PV: Op een gegeven moment kwam dit heel organisch tot stand. Achter deze beslissing stond de hele band. Het was niet één bandlid die iets vond. De hele band vond dat we iets moesten gaan doen. En dat hebben we gedaan. En dat was een heel pijnlijke beslissing. Voor de een wat meer dan voor de ander. Want Mark Smit is gewoon een wereldgozer. Hij heeft altijd zijn best gedaan en mooie dingen gemaakt. Om dan zo’n beslissing te nemen is heel moeilijk. Het is heel natuurlijk gegaan, geen roddel of achterklap. Het was ook een gevoel wat lastig te omschrijven is. En muzikanten zijn gevoelsmensen. Op een bepaald moment moet je een streep trekken of niet. Wij hebben dat wel gedaan. En daar is Jan Willem Ketelaers uit voortgevloeid. Hij was vanuit verschillende invalshoeken al bekend met ons. Via mij met Ayreon en via Mark Bogert met zijn JTR1888-project. Wij waren allemaal onder de indruk van zijn prestaties. Omdat we elkaar al kenden is de transitie ook erg snel gegaan.
Ik weet nog goed hoe het ging. We zaten met elkaar in een wegrestaurant langs de A27, toen we een deal met elkaar maakten. Daar moesten wij hem duidelijk maken dat hij in een band kwam en niet een of ander project. Vanaf dag 1 was het waanzinnig goed hoe hij erin is gestapt. Hij moest gelijk presteren. Er waren immers al nummers klaar en hij moest zich ook andere nummers eigen maken. Het was top wat hij gedaan heeft. Hij heeft zich gelijk aangepast. Toen ik zelf bij Knight Area kwam moest ik me toch even aanpassen. Ik had immers lang niet in een vaste band gespeeld.
Hebben jullie lang moeten zoeken naar een nieuwe zanger? Of belde Jan Willem Ketelaers aan?
Mark Bogert (MB): Uiteindelijk is zijn deelname aan mijn project JTR1888 de aanzet geweest, ondanks dat we hem ook kende van Ayreon. Maar zo iemand moet natuurlijk wel tijd hebben om in een band te stappen. Dat hebben we hem ook gevraagd. Je kan dan wel een goede zanger zijn, maar kunnen we van zo iemand op aan? Is hij beschikbaar voor alle optredens en repetities? En Jan Willem was beschikbaar. Kijk, Mark Smit heeft alleen maar fantastische dingen gedaan. Zijn teksten, zijn arrangementen voor koren, noem maar op.
PV: Het vervelendste was het voor Gerben en Pieter. Zij hebben het langst met Mark Smit samengewerkt. Die hadden natuurlijk een band met elkaar. Ik en Mark Bogert ook wel inmiddels, maar niet vanaf 2004. Maar een split blijft altijd heel moeilijk. 
Jan Willem, je brengt veel ervaring mee en zover ik constateer ook een uitstekende podiumpresentatie. Hoe vind jij het om in deze band te zingen?
Jan Willem Ketelaers (JWK): Ik ben in januari 2019 bij de band gekomen. Het is nog steeds fantastisch en zeker wanneer je dan ziet dat zoveel mensen de shows blijven bezoeken, waarvan er heel veel fans van het eerste uur zijn. Het was voor mij ook wel spannend, want Mark Smit had een hele eigen karakteristieke en mooie stem; en die moet je dan vervangen. Iedereen vindt daar iets van en men gaat vergelijken; dat is normaal. Mark Smit laat natuurlijk wel een erfenis na, maar de fans hebben me vanaf de eerste dag warm ontvangen.

Je moest gelijk alle zeilen bijzetten. Met D-Day lag er immers al een thema. Hoe heb je dat opgepakt?
JWK: Dit album is anders dan de albums die Knight Area eerder heeft uitgebracht. Ik moest gelijk aan de bak. We hebben bewust wat commerciële zanglijnen en melodieën in de muziek gebracht. We wilden dat graag, maar we wisten dat we daar een bepaald risico mee zouden nemen. We hebben er echter alle vertrouwen in dat we een album hebben gemaakt, waarmee we ook de jarenlange trouwe fans een plezier doen.
Toen ik instapte was het besluit voor het thema D-Day door de andere bandleden al genomen. Die waren toen al naar Normandië geweest. De ideeën lagen er al, maar moesten nog verder uitgewerkt worden. Net als de teksten. En dat is als een sneltrein gegaan. Ik ontving de muziek om daar de teksten bij te schrijven. Moest me helemaal inleven in het thema. Heb er ook veel over gelezen. Maar vooral Pieter en Peter weten er veel van. Daar kreeg ik ook alle informatie van. Nadat ik mij voldoende had ingelezen en eindeloos naar de muziek had geluisterd kwamen de teksten. De melodieën en zanglijnen kwamen eigenlijk vanzelf. En ik lees er eigenlijk nog steeds over. Je kunt dit thema immers niet overbrengen zonder dat je je er helemaal in hebt ingeleefd.
Jan Willem, wil je wat meer vertellen over wie je bent en waar ‘we’ jou van moeten kennen?
JWK: Ik ben eigenlijk best laat begonnen in de muziek. Sommigen beginnen al als ze 15 of 16 jaar zijn. Ik begon in 1998/1999 en was toen een jaar of 26/27. Ik heb toen diverse coverbands gedaan. In 2010 werd het serieus met een Toto coverband. Het eerste optreden was in een kroeg in Nijmegen en het tweede in Willem II in ‘s Hertogenbosch. Het derde was in een uitverkochte 013 in Tilburg. Toen is het gaan rollen en kwam ik bij de Classic Rock Show, waarmee ik zes jaar lang getourd heb in diverse Nederlandse en buitenlandse  theaters . In 2016 raakte ik betrokken bij Ayreon. Dat was voor de liveshows van The Theater Equation, waar ik de ‘understudy’ was voor James Labrie. Sindsdien ben ik bij meerdere Ayreon projecten betrokken geweest. Aan The Human Equation werkte ook zangeres Marlies Schuitemaker [Robby Valentine, HR]) mee. Via Marlies kwam ik in contact met Mark Bogert, die me vroeg mij om mee te doen in zijn rockopera Jack The Ripper [JTR1888 van Magoria, HR]. En zo kwam ik uiteindelijk dus in beeld bij Knight Area. 
Ik heb een heel sterk vermoeden, maar van wie kwam het idee voor een album met als thema D-Day? En wanneer was dat?
PvH: Dat was de indruk die het maakte om daar in Normandië te zijn. Ik was er al vaker geweest, maar de anderen nog niet. Het thema was dan ook snel gekozen nadat we met elkaar een weekend in Normandië waren geweest. Dat bezoek was indrukwekkend en deed ons zoveel, we voelden meteen dat we creatief veel konden met al die emoties. Bij terugkomst waren Gerben en Jan Willem direct overtuigd.
GK: Oorspronkelijk hadden wij het plan om een album te maken over de Watersnoodramp. We waren zelfs al begonnen met schrijven. Dat gaat alleen over ons land, Nederland. Dit thema, D-Day, gaat veel meer landen aan en vonden wij daarom veel geschikter.
PvH: Maar ook omdat het in 2019 75 jaar is. Het is dus actueel en speelt heel erg. Ga er zelf maar eens naar toe, dan begrijp je gelijk waarom we dit hebben gedaan.
MB: Het was een samenloop van omstandigheden. We wilden een conceptalbum maken. We zaten wat te stoeien met het thema Watersnoodramp. Ondanks dat we al wat geschreven hadden voelde het toch niet helemaal lekker. Omdat we niet echt ons draai konden vinden en bij D-Day wel, was de keuze snel gemaakt. Het gaf ook veel meer inspiratie.
GK: Realm Of Shadows was trouwens ook een conceptalbum, maar dan fictie of fantasy of hoe je dat noemen wilt.
Willen jullie met dit album een boodschap uitdragen? En zo ja, welke boodschap is dat?
PvH: We willen een ode brengen aan wat er daar allemaal is gebeurd, een hommage. Maar ook in het bijdragen aan het bewustzijn van mensen. De boodschap is: pas op, het kan ook nu gebeuren. Wees kritisch en denk na. Onze generatie heeft als taak de herinneringen aan de oorlog levend te houden en onder de aandacht te brengen van de jongere generatie. Of je nu ouder bent of artiest. Als band vragen we aandacht voor het thema. Door dit album en onze optredens. Dit is voor ons meer dan alleen een plaat maken.
Voor de opnames van de videoclip bij Blood On The Risers zijn jullie naar Normandië geweest. Hoe was dat, ook qua organisatie?
PvH: Dit nummer gaat over de parachutisten en paragliders die achter de linies werden gedropt. Zij moesten landen en essentiële punten bij verrassing veroveren. Het nummer blijft hangen. Dat komt mede door de emoties die je in de muziek hoort, van ‘we gaan ervoor’ tot ‘het is gelukt!’.
Voor de clip ging de band met een heel productieteam naar Normandië, van regisseur Will Wissink tot filmer Pieter Sonneveld voor de dronebeelden. Na een hele nacht doorrijden arriveerden we tegen half zes in de ochtend op het verlaten strand. Gelijk omkleden en filmen. We hadden immers maar een half uur om te filmen voordat het vloed was. Voor de clip zijn de dronebeelden van de band gecombineerd met historisch materiaal van de invasie tijdens D-Day. Verder hebben we die hele dag op verschillende locaties gefilmd. We hadden een draaiboek gemaakt. Wisten dus wat we wilde filmen. We hadden de juiste attributen bij ons, kleding, alles. Verder hebben we musea in de buurt geïnformeerd dat we zouden komen. Die zijn speciaal voor ons open gegaan. We hebben alles voorbereid. Maar alles zat ook mee, het weer, het strand was leeg, noem maar op.
We hadden met elkaar een B&B geregeld. Hebben we ‘s avonds nog wat gespeeld, want de eigenaar had er lucht van gekregen dat we een band waren. Op zondag nog wat locaties bezocht en halverwege de middag weer in het busje naar huis. Iedereen was zondagavond weer thuis.
MB: We hebben met Pieter een veteraan in de band. Pieter kende iemand die een soort van museum heeft over WOII. Daarvan mochten we een heleboel spullen lenen en gebruiken voor de videoclip.
PV: De reacties op de videoclip zijn ook geweldig. Zelfs van mensen die ons als band niet kennen. Die komen door deze clip met ons in aanraking. Op YouTube en social media wordt hij ook erg veel bekeken.

D-Day is voorgefinancierd met een crowdfunding campagne. Wat was daar de reden voor en hoe is deze verlopen?
PvH: Het kost heel veel geld en dat hadden we niet. De platenmaatschappij [Butler Records, HR] financierde wat, we hadden de crowdfunding en ook Ondersteuning Veteranen Activiteiten hebben wat gedaan. Opnames in de studio, het mixen [door Joost van den Broek, HR], we hebben de videoclip opgenomen, het artwork. Dat kost gewoon veel geld. Daarom is het belangrijk dat mensen de cd kopen, de muziek streamen en naar onze optredens komen. Als we geen geld hebben kunnen we niet fatsoenlijk muziek meer opnemen. We zijn heel gelukkig hoe het gegaan is, want we zijn aan alle kanten geholpen.
MB: Het is ook voor het eerst dat we mede door de subsidie een album hebben opgenomen zonder dat we allemaal financiële gaatjes moesten dichten. We konden van een nulpunt beginnen. In zo’n luxepositie hebben we nog nooit gezeten. Misschien hebben we dit door de jaren heen verdiend. Maar met name Pieter heeft enorm veel werk gestoken in de randzaken zoals de subsidie en contacten met veteranenorganisaties.

Wat is dit album voor jullie? Het beste? Meest uitdagende? Gezien het thema en de muzikale koerswijziging.
PV: Voor mij persoonlijk is dit het meest emotionele album. Het thema, maar ook hoe we het hebben aangepakt. We kunnen allemaal goed spelen, daar ligt het niet aan. Maar alles staat veel meer in dienst van de muziek. Ik heb natuurlijk een eigen kenmerkend basgeluid, maar op dit album is dat anders. Dat hoor je. Mijn kenmerkende spel past ook niet bij de nummers. Het is eigenlijk vanzelf ontstaan, ik heb daar geen moeite voor hoeven doen. We hebben het daar met elkaar eigenlijk ook niet over gehad. En dat is een goed teken. Dat je zonder te veel te praten iets doet waar je tevreden mee bent.
PvH: Mark heeft het net ook goed gezegd. Het gaat om het thema en hoe je dat neerzet. En niet dat je muzikaal helemaal uit je dak gaat, ingewikkeld gaat doen of lopen ‘freaken’. Dus hoe je de emotie neerzet. Je kunt dus spreken van een collectieve band prestatie. Het is ook het meest gearrangeerde album wat we gemaakt hebben.
MB: Maar ook het meest doordachte album. We hebben er de tijd voor genomen, flink aan gesleuteld, maar ook heen en weer gestuurd. Je doet het immers met zijn vijven. Misschien hebben we technisch gezien een stap terug gedaan. Hyperdrive was technisch gezien een moeilijker album, qua spel dan. Veel lastiger dan D-Day. Die gaat om de thema’s en het gevoel. Je hoeft niet altijd je spierballen te tonen. Dat past ook niet bij dit thema.
PV: Dat klinkt misschien als een concessie, maar dat is het niet.
PvH: Neem het laatste nummer [Freedom For Everyone, HR]  Dat vind ik veel moeilijker om te spelen, ook al zit daar minder in. Maar waar je wel op de juiste momenten je kracht in moet leggen. Ik weet niet of dit ons beste album is.
PV: Dat bepalen uiteindelijk de luisteraars en de kopers van het album.
GK: Realm Of Shadows is weer een heel ander genre. Dan denk ik bij mezelf dat we die tijd ook al mooie dingen maakten. D-Day is wat strakker, we zijn beter op elkaar ingespeeld dan dat het ooit is geweest. Je hoort dat we bij elkaar heel goede muzikanten zijn. En dat staat los van het genre.

In het verleden componeerde Gerben de meeste nummers. Later gingen ook anderen waaronder Mark componeren. Hoe is dat met D-Day gegaan? En van wie zijn de teksten?
GK: Het is altijd een groepsproces, want met elkaar kom je tot een eindresultaat. Maar Mark en ik dragen de nummers aan. Vervolgens gaan we in de oefenruimte met zijn allen aan de slag met arrangeren. En Mark heeft er nog een hele taak bijgekregen door alle orkestraties te doen.
PV: Jan Willem heeft zich in het thema moeten verdiepen. Daar heeft hij Pieter en mij voor gebruikt. We hebben ook heel wat telefonisch contact met elkaar gehad. Zo heeft hij alle vier hoofdthema’s verder uitgediept. Oorspronkelijk, nog voordat Jan Willem er bij kwam,  hadden wij het idee om een hoofdpersoon centraal te laten staan die dat allemaal meemaakt. Of twee hoofdpersonen. Jan Willem heeft er een algemeen verhaal van gemaakt en daar de emoties in gestopt, het verdriet, mensen die thuis zitten en horen dat familie doodgeschoten is. Daarom ook vind je in het cd-boekje naast alle songteksten bij veel nummers een uitleg van de situatie en de omstandigheden. Moet je voorstellen. Je staat op dat strand met allemaal schepen achter je, duizenden vaak jonge militairen komen op dat strand af. Sommigen wisten niet eens waar Frankrijk lag. De klep gaat open en tatatatatata. Dood, allemaal dood! [Peter verheft zijn stem]. Als je daar staat hoor je bij wijze van spreken die klep vallen. Het was kansloos. Neem maar Saving Private Ryan, voor mij de beste oorlogsfilm die is gemaakt. Daar zie je dat goed. Het waren ook allemaal gebeurtenissen, gepland of niet, maar uiteindelijk is het wel gelukt.
MB: En in dat verhaal moest Jan Willem zich verdiepen.
PV: Wij hebben hem die info aangedragen, maar hij is zelf ook militair geweest dus hij kon daar ook wel een voorstelling bij maken. Hij heeft mij verbaast met de kracht waarmee hij begonnen is.

Op zondagmiddag 6 oktober 2019 is de officiële cd-presentatie van D-day. In Luxor Live in Arnhem. Waarom daar? En wat kunnen de bezoekers verwachten?
PvH: De verdere bevrijding van Nederland, bijna een jaar na D-Day, was een uitvloeisel van D-Day en de opmars vanuit Brabant noordwaarts. En de operatie Market Garden natuurlijk. Ieder jaar, eind september, staat de hele omgeving, Arnhem, Oosterbeek, in dat teken. Als thema en plaats sluiten wij daarop aan. Wij vinden dat heel goed passen en qua promotie is dat ook wel fijn natuurlijk. Vandaar Arnhem.
Op 6 oktober gaan we flink uitpakken. Met alles erop en eraan. Kleding, attributen, effecten met vuur, het Luchtmacht Mannenkoor gaat een stuk bijdragen, in uniform [dit koor heeft op een aantal nummers een bijdrage geleverd aan het album, HR]. En ook wat gastmuzikanten. Verder ondersteunen we de show met videoprojecties.
Hoe ziet de (nabije) toekomst eruit voor Knight Area?
PV: Het ligt eraan hoe lang ik blijf leven…..[vervolgens valt een korte stilte].
GK: Je maakt er nu een grap over Peter, maar er zit wel een kern van waarheid in.
PvH: We gaan eerst dit album doen en promoten. Volgend jaar, 2020, is het 75 jaar bevrijding, dus we hopen dat we met dit album flink aan de bak kunnen. En daarna gebeurt er wel weer wat. Maar we merken dat het goed loopt. We spelen nog in een uitverkocht ‘t Blok in Nieuwerkerk ad IJssel en Het Paard in Den Haag. Daar zijn in de voorverkoop al veel kaarten voor verkocht. En de voorverkoop voor Luxor loopt ook goed. Er komen dus meer mensen en zalen willen ons ook graag hebben. Dat was een paar geleden niet zo.
PV: We maken geen plannen voor de lange termijn.
GK: Dit nieuwe album en een nieuwe zanger geeft nieuwe energie.

Jullie hebben een ijzeren discipline wanneer het aankomt op repeteren. Dat doen jullie nog steeds wekelijks bij Gerben in Boskoop. Enig idee hoeveel kilometers jullie in al die jaren gemaakt hebben?
PvH: Ik kan daar een dikke auto voor kopen.
GK: Jouw auto zuipt ook wel veel Pieter…
PV: Soms is het twee keer per week, weer of geen weer. Hoe meer je samen speelt, hoe hechter de band wordt en gaat klinken.
PvH: Zolang alles in balans is, wat je erin stopt en uithaalt is het geen enkele moeite.