Terugkijken op 20 jaar muziek moet natuurlijk in stijl gebeuren. Bij een man als Devin Townsend houdt dit in; maf, gek, geniaal, chaotisch, bij vlagen puberaal, inventief, bombastisch en briljant tegelijk. De opzet, een musical in Londen in de Roundhouse (in oktober 2012). Veel vreemde, bijzondere creaturen op het podium, waaronder natuurlijk de Ziltoid. Een futuristisch, ietwat amateuristisch uitgebeelde, alien. Een koor, waarbij het de vraag is wat er wel en niet ’live’ wordt gezongen. Een band die de klappen van de zweep kent. Strak, geconcentreerd en Devin, bij stem, en met gekke bekken. Niemand minder dan Steve Vai verzorgt, via grote videoschermen, de introductie van de nummers. Maar liefst twee DVD’s vol met de gedachtekronkels van Devin, want “The Retinal Circus“ is vooral een trip door zijn hoofd. Deel één valt bijna om van de harde bombastische nummers en de hoeveelheid aan indrukken die voorbij komen. Telkens overheerst het gevoel dat de TV kijker veel meer mist dan degenen die in de zaal geweest zijn. Kan ook niet anders na al die – voor de TV gewenste – close ups. Na verloop van tijd heerst er blijdschap wanneer de band een rustpauze inlast. Precies op het moment dat de mensen in de zaal 15 minuten krijgen voor een plaspauze. Anneke van Giersbergen is tot dan toe wel opvallend aanwezig, maar echt tot de bekende grote hoogte is het dan voor haar nog niet gekomen. Daarvoor heeft ze in deel één nog te vaak de rol als achtergrond zangeres. In deel twee wordt dat echter meer dan ruimschoots gecompenseerd. Daarin wordt rustig geopend door Devin met een akoestische versie van ‘Hyperdrive’, maar mag Anneke de show stelen bij, bijna, popnummers/ ballads als ‘Ih-Ah!’ en ‘Where We Belong’. Wat dat betreft is deel twee van de show toch meer de mix die bij Devin Townsend verwacht mag worden. Hard, zacht, innovatief, poppy en, net zo makkelijk, keihard. Als niemand minder dan Jed Simon aanzet voor ’Detox’ dan weet de kenner voldoende. Ook Strapping Young Lad (project Devin Townsend) is aanwezig. Snoeihard, geniaal in eenvoud en vernuft. Bombast wordt ook op deze DVD niet vergeten, want een nummer als ‘Grace’ (met weer een hoofdrol voor Anneke) zit daar natuurlijk vol mee. De afsluiting van de show is een gezellig samenzijn op de bank (‘Little Pig’) en een grote groepsknuffel op het eind. Voor iedereen die hieraan meegedaan heeft moet het ook een ‘hell of a job’ geweest zijn – alleen al aan voorbereiding. Het resultaat mag er echter zijn, ook op DVD/ Bluray. Vraag is of alles echt zo strak en goed geklonken heeft in de zaal zelf, maar als TV registratie is het voor liefhebbers van geniale gekte een geweldige compilatie aan twintig jaar Devin Townsend.