Enzo Kreft: de dreigingen van vandaag voelen toch een stuk intenser aan dan die van de jaren '80

Enzo Kreft bracht zopas met Different World een album uit dat bijna perfect de tijdsgeest vat in subtiele EBM en synthwave. Rockportaal ging daarom even virtueel langs voor een coronaproof gesprek met deze Belg, over het album en nog zo veel meer.
Wat was de impact van corona voor jou als artiest, behalve uiteraard dat er minder concerten waren?
EK: Het was een soort aardschok en dan heeft dat vooral betrekking op de inhoud van mijn muziekproject. Begin 2020 was ik me mentaal aan het voorbereiden op andere issues. Ik had een heel andere werktitel voor een nieuw album. Toen brak de coronacrisis uit en die sloeg het toenmalige project aan diggelen. Ik kon niet anders dan aan de slag gaan met deze nieuwe realiteit. Het aanvankelijke project werd dus opzij geschoven en ik begon onmiddellijk te werken aan Day Zero, het openingsnummer van Different World.
Heeft het virus jou ook geraakt in je persoonlijke leven?
EK: Niet echt. Ik ken wel mensen die besmet werden door het virus, maar er zonder kwalijke gevolgen doorheen spartelden. Mijn partner en ik hebben het voorbije jaar zoals zoveel mensen in België grotendeels in een isolement geleefd. We vonden en vinden het uiteraard nog steeds moeilijk dat we diegenen die ons na aan het hart liggen zo weinig zien. Ikzelf ben redelijk solitair en kan nog vrij goed overweg met alleen zijn. Er was veel tijd om aan het album te werken, dat in ieder geval.
Jij maakte al muziek in de jaren ’80: is deze pandemie gevoelsmatig te vergelijken met de atoombomdreiging en de hoge werkloosheid van die jaren?
EK: We leven in tijden die niet minder bewogen zijn dan de donkere jaren ’80, wel integendeel. De dreigingen waarmee we vandaag leven, die voelen toch een stuk intenser aan: massale privacyschendingen, polarisering, radicalisering, demagogische leiders, dreigende klimaatverandering ,… en met de huidige pandemie lijken we helemaal in een dystopie te zijn beland.
Op je vorige album Control had je het al over technologie-pessimisme: technologie lijkt ons te helpen, maar stort ons ook in de afgrond. Sluit de viruscrisis daar volgens jou op aan?
EK: Dat is de paradox waarin de technologische vooruitgang zich bevindt. Deze biedt ons veel voordelen, maar brengt evengoed een hoop ethische vraagstukken met zich mee. Je hoort bv. in het nieuws dat commissies zich momenteel buigen over de reglementering bij het gebruik van killer-robots, er wordt gedebatteerd over privacy-kwesties, noem maar op… Machthebbers en bedrijven dragen hierin een grote verantwoordelijkheid. Zolang technologie ondergeschikt blijft en ondersteunend voor de mens, kan ze positief aangewend worden voor onze toekomst. Dit inderdaad ook tijdens deze en komende pandemieën.
Om eens terug te keren naar Control: komt er ooit artificiële intelligentie die het creatieve muziekproces overneemt en bv. muziek componeert die universeel goed gevonden wordt of die voor elk individu een eigen soundtrack schrijft?
EK: Het is een technologie waarmee al volop geëxperimenteerd wordt. Computers kunnen met de juiste algoritmen wel muziekjes in een bepaalde stemming genereren. Toch denk ik dat je altijd zult blijven horen dat het zielloos is. Ik ben alvast geen fan.
Van de Korg’s en Yamaha’s van je debuut tot de laptop’s van vandaag: ben jij een gear-slut die altijd op de hoogte wil zijn van de nieuwste apparatuur en die die ook wil testen en zelf uitproberen?
EK: Neen, een gear-slut zou je mij niet kunnen noemen. Ik loop niet meer zo gauw warm voor alle toeters en bellen als vroeger. Ik neem best graag een kijkje als nieuwe apparatuur de revue passeert, dat zeker wel, maar met twee goede oren en een gezonde dosis creativiteit heb je niet per se de allernieuwste snufjes nodig. Het zijn uiteindelijk maar middelen. Met een goede basisuitrusting kom je al heel ver. Wat ben je trouwens met een vliegtuigcockpit vol apparatuur als je geen notie hebt van vliegen?
De eerste reacties op Different World zijn unaniem positief. Had je bij het opnemen al meteen het gevoel dat alles juist zat?
EK: Neen, zeker niet meteen. Een album realiseren ervaar ik altijd als een organisch proces. Ik verzamel meestal een aantal ideeën, onderwerpen, woorden, zinnen, een catchy melodielijn,… Sommige van die initiële aanzetten kunnen verrassend snel uitgroeien tot een song, andere blijven een tijdje sudderen en krijgen wat later vaste vorm. Het is nadenken, herkauwen, dingen laten bezinken, puzzelen,… Hoe meer het album evolueert, hoe beter ik doorheb welke richting het uitmoet en hoe duidelijker de puzzelstukjes in elkaar vallen. Dan wordt het gevoel dat alles juist zit wel sterker. Wat niet wegneemt dat ik aan het einde van het hele proces wel eens overmand word door twijfels en koudwatervrees om ermee naar buiten te komen. Maar op dat moment is alles voorbij en moet ik het beest toch loslaten.
Je maakte dit album opnieuw helemaal alleen. Zijn er dan ‘vertrouwenspersonen’ bij wie je checkt of wat je maakt ook echt goed zit?
EK: Eigenlijk niet, ik laat gewoonlijk niet in mijn potten kijken zolang het project niet afgewerkt is. Eenmaal ik voel dat alles klaar is, gooi ik het voor de leeuwen. Dan is het erop of eronder. Wat ik wel doe is heel geregeld afstand nemen. Dan luister ik een tijdje niet meer naar tracks waaraan ik bezig ben. Als ik dan een aantal dagen later opnieuw luister met een frisse kop, hoor ik wat goed zit of waaraan nog gewerkt moet worden. Zo probeer ik constant mijn eigen criticus te zijn.
Dat alleen werken lijkt een constante in jouw werk. Nooit de drang gevoeld om er iemand bij te halen? Wie zou dat dan mogen zijn?
EK: Louter hypothetisch? Anne Clark! Ik zou het schitterend vinden als ze één van haar donkere gedichten zou declameren op één van mijn tracks. Qua thematiek en sfeer zie ik haar alvast zeker matchen…
Zijn de singles van Different World ook jouw persoonlijke favorieten van het album of heb je gewoon een goede neus voor wat gaat werken als single?
EK: Twee tracks uit Different World bracht ik reeds uit voor de albumrelease: It’s Going On And On en Breathtaking Beast, omdat ze volgens mij goed werken als single. Ik voel nu al bij welke andere nummers dat kan gebeuren. Er zijn de laatste tijd tracks uit het album die frequent airplay krijgen en dan merk ik dat mijn voorgevoel klopt.
Is een goede single nog steeds belangrijk om aandacht te genereren voor het album of is de degelijkheid van het album als geheel belangrijker?
EK: Allebei denk ik. In de eerste plaats moet een album een coherent maar gevarieerd geheel vormen. Ik werk graag aan een concept, een album mag geen samenraapsel van losse flodders worden. Bij elk nieuw album probeer ik een nieuw verhaal te schrijven, tegelijkertijd heb ik graag dat het aansluit bij voorgaande albums. Een single zie ik als een visitekaartje: het prikkelt de aandacht en opent de deur naar het geheel.
Er is op dit moment veel vraag naar vinyl. Is er een kans dat Different World of Control nog op vinyl uitkomen, of op xassete?
EK: De kans dat mijn muziek op vinyl uitkomt is niet onbestaande. Al mijn albums lenen er zich ook toe, qua tijdsduur en aantal tracks zijn 12 inch vinylalbums perfect mogelijk. Ik sluit het dus niet uit. Zelf ben ik geen fanatiek vinyl-verzamelaar, maar ik heb nog steeds een uitgebreide collectie vinyl en mijn platenspeler draait nog geregeld zijn toertjes. Een mooie cassette-box met het verzameld werk, da’s misschien wel een leuk hebbeding.
Hoe belangrijk zijn YouTube, Spotify, Bandcamp, … voor jouw muziek?
EK: Ik blijf vasthouden aan fysieke muziekdragers, wat dat betreft ben ik een echte fetisjist. Er is niets heerlijkers tijdens een muziekbeleving dan een albumhoes of fraai vormgegeven booklet vast te houden en de lyrics mee te kunnen volgen. Ook de geluidskwaliteit is ontegensprekelijk beter. Het is als een “Gestalt”: een albumhoes, artwork, lyrics, het CD-schijfje of de vinylplaat, ze vormen samen een geheel dat groter is dan de som van de delen. Dat mis ik compleet bij al die streamingmogelijkheden. Tegelijkertijd besef ik dat we er niet meer omheen kunnen. Er zijn zoveel mensen die deze kanalen gebruiken om ontdekkingen te doen, dus ook mijn muziek vind je terug op YouTube, Spotify en Bandcamp.
Vanaf de zomer kunnen we hopelijk opnieuw naar concerten en festivals. Wat staat er al in je agenda?
EK: In de lente zijn er alvast drie evenementen in België waaraan ik deelneem: een optreden in de B52 Club in Eernegem, het festivalletje “Belgian Electrowave Is Not Dead” in Wommelgem en de 7de Newwave Party in Erpe-Mere. Deze evenementen zijn al enkele keren uitgesteld. We zien wel hoe dat verder loopt. Voorts is er mijn deelname aan Sinner’s Day op 31 oktober.
Zijn er buiten België nog landen waar je populair bent?
EK: Ik weet dat mijn muziek in Nederland, Duitsland en Frankrijk begint aan te slaan, ook in de UK is er aandacht voor Enzo Kreft. Verder weg merk ik hoe langer hoe meer belangstelling: Verenigde Staten, Rusland, Argentinië, Peru om maar enkele landen te noemen. Ik zie mezelf niet meteen op wereldtoernee gaan, maar wat optredens in de buurlanden zie ik nog wel zitten.
Ben je van plan om het ritme van elke 2 jaar een nieuw album nog even vol te houden?
EK: Zo klinkt dat als een marketingstrategie, haha… neen, ik weet het echt niet. Ik kan alleen maar zeggen dat ik een album creëer als het me lukt. Forceren kan ik het niet. Of dat dus binnen twee jaar weer het geval zal zijn is koffiedik kijken. Het zou wel fijn zijn natuurlijk. Op dit moment is er niets nieuws in de maak. Ik bevind me nog volop in een “incubatieperiode” en ik zie wel wat er komt…
Wat zou de kers op de taart zijn voor de carrière als Enzo Kreft als je nu eens echt niet bescheiden bent?
EK: De soundtrack mogen maken voor een nieuwe film van een grote cultregisseur, dat lijkt me wel wat!