De ambities van de programmatoren achter de nieuwe Schakelbox in Waregem (België) zijn niet min: één of twee keer per jaar de hoogdagen van The Invitation/The Steeple laten herleven. Een organisatie en venue die legendarisch zijn in new wave en gothic. Heel wat Belgische en buitenlandse fans en bands hebben fantastische herinneringen aan die periode, dus de lat ligt hoog voor de Schakelbox. De eerste horde werd vlot genomen. Met Goethes Erben op de affiche, één van de eerste bands die The Invitation ooit uitnodigde naar Waregem, kon het onmogelijk mis gaan. Het concert was dan ook heel snel na de aankondiging uitverkocht. De volgende stap is Clan of Xymox, nog zo’n overlevende legende uit die periode, die volgend jaar in maart in de Schakelbox staat.
Het voorprogramma van Goethes Erben op deze korte mini-tournee was voor de Belgische band The Arch. Niet zo verwonderlijk. Sinds kort zit The Arch op hetzelfde label als Goethes Erben, waarvan Goethes Erben-frontman Oswald mede-eigenaar is. Hij heeft hen naar verluidt zelf gevraagd om bij Dryland Records te komen nadat hij hen live aan het werk zag, een uniek aanbod dat geen enkele band zou weigeren. Vorig jaar bracht The Arch op Dryland Records dan het album Sanctuary Rat uit. Een bijzonder goed album, dat op veel gejuich werd onthaald bij fans en reviewers.
Er zijn wel wat gelijkenissen tussen The Arch en Goethes Erben. Beide bands hebben hun roots in de gothic rock, maar schuwen het experiment niet. Ook bij The Arch moet niet elke song opgebouwd worden met stompende beats en ijle gitaren. ‘More’ mag hier ook al eens ‘less’ zijn. Nog een overeenkomst tussen de bands: beide hebben een combinatie van muzikanten in de schaduw en een frontman die alle spots op zich gericht houdt. Al blijft CUVG van The Arch dan wel een light-versie van Oswald. Het blijft toch moeilijk om aan de Belgische bescheidenheid te ontsnappen en larger than life op een podium te staan.
The Arch bracht in Waregem een set in twee delen. De eerste helft was voor nummers uit Sanctuary Rat (Clear Fields, 9,81, Sanctuary Rat en Devil’s Breed) en daarna kwam een soort van Best Of uit alle albums voor Sanctuary Rat. Daarbij ging veel aandacht naar de begindagen van de band, met Babsi Ist Tot uit 1986 en de singles Stay Lay uit 1989 en de stevig rockende culthit Ribdancer uit 1990. De rolverdeling bij The Arch is duidelijk: CUVG is de charismatische ceremoniemeester die het publiek bespeelt, de gitaristen (Ivan & Mr Pierre) mogen hun ding doen als luitenanten. Stoïcijns staren ze de zaal in, een paar zeldzame keren zoeken ze elkaar op voor een gitaarduel. Bijna onzichtbaar op de achterste rij staat toetsenist Jakke.
The Arch kreeg in de Schakelbox de eerste rijen aan het dansen, al zeker met hun oudere werk in de tweede helft van de set. In de eerste helft was er vooral enthousiast applaus, wat toch ook al niet evident is bij een publiek dat enkel voor de hoofdact een ticket gekocht heeft. Op basis van deze perfect gebrachte en raak geselecteerde set verdiende The Arch misschien nog wat meer liefde en enthousiasme van het publiek. Maar we mogen ook niet vergeten dat vele fans al een dagje ouder worden en misschien ook niet allemaal mee zijn met het recente materiaal.
Goethes Erben werd met luid applaus en gejoel onthaald zodra de band het podium opkwam, wat er al op wees dat deze Duitsers weinig moeite zouden hebben om de 300 fans in Waregem in te palmen. Goethes Erben had bijna niks van decor mee voor deze Greatest Hits-avond. Enkel een minutieus uitgedachte lichtshow en een houten kist. Als Oswald deze ‘kist der herinneringen’ opent verschijnt in de kist een mysterieus rood licht en tovert hij er allerlei attributen uit: een soldatenjas voor Zinnsoldaten, een Mozart-achtig jasje voor Märcherprinzen, sterrennstof voor Stadt der Träume, een kinderpop voor Vermisster Traum, … Het sterrenstof blaast Oswald uit zijn hand over de eerste rijen. Twee dames die de volle laag glitters over zich heen krijgen, biedt hij nadien zijn verontschuldigingen en zijn eigen handdoek aan.
De kist is voor de Goethes Erben-frontman meer dan een veredelde verkleedkoffer. Goethes Erben is de grondlegger van het muziektheater en Oswald gebruikt dat ene stukje decor dan ook voluit. Hij springt er bij bijna elk nummer vlotjes op, balanceert soms vervaarlijk op de rand en springt er dan net zo soepel opnieuw af. Ook zonder kist is Oswald een volleerde acteur die de ene keer vrolijk danst op een dodenmars, dan weer zenuwachtig ijsbeert en vervolgens zijn eigen dood naspeelt door enkele minuten languit op het podium te blijven liggen.
Oswald verontschuldigt zich dat zijn Nederlandse woordenschat na al die optredens niet veel verder komt dan een gemeend ‘dankuwel. Hij is zichtbaar geëmotioneerd door de warme ontvangst in Waregem. Deze stad gaf Goethes Erben het eerste optreden buiten Duitsland en was vaak een halte voor concerten en festivals. Het was van 2016 geleden dat de Duitse band nog in Waregem speelde en dat de Belgen hen nog niet vergeten zijn, doet bijzonder veel deugd. Er waren ook fans uit Nederland, Duitsland en zelfs Groot-Brittannië aanwezig in de Schakelbox en die worden verwend met een lange set van singles en publieksfavorieten uit zowat alle albums.
De bandbezetting – die nogal eens wisselt bij Goethes Erben – laat toe om zowel de meer ingetogen nummers te brengen als de oudere, meer gothic rock-nummers. Twee bandleden zijn alleskunners. De toetsenist is de vroegere gitarist en die mag ook voor twee nummers invallen als bassist en gitarist. De nieuwe, jonge gitarist – het is zijn allereerste concert met Goethes Erben – speelt akoestische en elektrische gitaar en soms ook eens bas. Enkel de drummer en de man met de elektrische cello moeten nooit van instrument wisselen.
Wat opvalt in de setlist: uit het jongste album X (naar het Romeinse cijfer voor tien vanwege het tiende studio-album) wordt slechts één nummer gespeeld: Xenomelie, hoewel heel wat fans gerekend hadden op de rockende single Schmerz.
De set in Waregem was een aaneenschakeling van hoogtepunten, met pakkende versies van onder meer Der Eisstürm, Lebend Löhnt Es en Wer Mich Liebt. De reguliere set wordt afgesloten met Sitz Der Gnade, Oswald’s heftige en venijnige interpretatie van Nick Cave’s Mercy Seat. De cello-speler doet het hele concert zijn best om uit de spots te blijven, maar op het einde van de set is het Oswald die hem met een eenvoudige zaklamp een eresaluut geeft. Na de reguliere set volgen liefst drie bisrondes met onder meer het abstracte liefdeslied Seelenschatten, het drammerige Mensch Sein en Das Ende. Goethes Erben gaat in Waregem van het podium af met een kist met oude en nieuwe herinneringen.
In het najaar staan The Arch en Goethes Erben nog eens samen op het podium in de Duitse stad Bayreuth, voor de ErbenFestSpiele, het eigen festival van Goethes Erben.