Begin 2023 bracht Insomnium het negende album Anno 1686 uit. Een album waarbij de band de donkere geschiedenis indook waarop religie, bijgeloof, weerwolven en heksen een duidelijke stempel drukten. Een album ook waar de meesters van melancholische doommetal indruk mee wisten te maken dit jaar. Het album kreeg drie composities als bonus. Maar uiteindelijk zijn deze drie composities zo goed dat de band heeft besloten om er apart een EP van te maken. De drie composities liggen kwalitatief en thematisch helemaal in het verlengde van het album Anno 1696 en zijn de moeite waard.
Flowers Of The Night klinkt qua titel lief en kleurrijk. Muzikaal is het in een wat meer duister jasje gestoken. Het tempo is laag. Niilo laat zijn stembanden resoneren met een vergruizer. Alles bij elkaar zet Insomnium een zwaar, donker maar prachtig decor neer voor een ultieme muzikale doomervaring. De gitaarsolo halverwege biedt een mooi tegenwicht, evenals de akoestische twist.
In Stained In Red wordt het tempo qua ritme aardig opgevoerd. Een mooie basis voor de meer melodische gitaarlijn die dan weer in schril contrast staat met het zware stemgeluid van Niilo. Vanuit het snelle drumwerk bouwt de band langzaam een muzikale onweerswolk op die na het losbarsten plaats maakt voor een verfrissend stuk muziek dat uiteindelijk weer aanzwelt maar nog altijd in een melancholisch metrum zijn voortgang vindt.
De afsluiter Song Of The Dusk is een mooi gemiddelde van de eerst twee composities. Het heeft het melancholische karakter en de kracht, maar beweegt zich meer naar een toegankelijk stuk muziek dat te vergelijken is met een band als Amorphis. Insomnium schuwt het in de bijna tien minuten niet om een forse uitstap te maken naar een uiterst rustgevend tussenstuk waarin de gitaar het verhaal verder vertelt en bijgestaan wordt door prachtige clean vocals. Richting het einde golft het ingetogen en daarbij soms krachtig naar de laatste tonen waarbij je tevreden terug kijkt op 22 minuten melancholische deathmetal.