Koen Herfst: het verhaal achter 'Leo'

Op 14 juli is het nieuwe album van Koen Herfst uitgekomen, genaamd ‘Leo’. Een conceptalbum over de dood van zijn vader, Leo Herfst. Koen heeft samen met een aantal andere grote artiesten aan het album gewerkt, waaronder Anneke van Giersbergen (VUUR) en Merijn van Haren (Navarone). Het album kwam uit op de verjaardag van Leo Herfst. Een erg emotioneel verhaal, dat vooral focust op het gemis dat het opgroeien zonder vader teweegbrengt. Hierover ging ik met hem in gesprek.
Waardoor besloot je om aan dit album te beginnen?
Bij de verhuizing van mijn moeder kwamen er allerlei spullen naar boven, in het huis waar ik ben opgegroeid. Hieronder ook mijn vaders piano, die nu in mijn studio staat. Toen dacht ik: hier ga ik iets mee doen! Het voelde goed, want ik heb mijn doel om de wereld over te gaan en beroemd te worden al bereikt. Het was nu tijd om hier iets mee te gaan doen.
Je hebt jouw vader niet gekend. Hoe heb je een beeld kunnen krijgen van jouw vader als persoon, zodat je hier over kon schrijven?
Ik heb natuurlijk foto’s van hem en ik heb er altijd wel een eigen beeld bij gehad. Als op vaderdag iedereen foto’s ging delen kwam dat de ene keer harder binnen dan de andere. Het gaat vooral om het gevoel van gemis en of mijn vader nog ergens zou kunnen zijn. Dit heb ik vertaald naar muziek. Ook heb ik geprobeerd mij voor te stellen hoe het voor mijn vader geweest moet zijn, het moment van overlijden. Ik heb wel beelden gevonden waarop hij te zien is, toen heb ik ook voor het eerst zijn stem gehoord. Dat was erg apart.
Had jij toen je begon met het album al in jouw hoofd welke artiesten jij erbij wilde betrekken?
Ja, ik heb een paar jaar terug met Anneke samen getourd. Ik ben echt fan van haar, dus als iemand dan mijn moeder moet vertolken op het album, dan het liefst meteen een goede zangeres die ik ook persoonlijk ken. Daarna ging ik ook nadenken over wie dan mijn vader zou vertolken. Ik was erg onder de indruk van Merijn van Navarone. Via een producer die ik ken heb ik contact gezocht met Merijn en die was ook erg enthousiast. Ik had al erg lang in mijn hoofd dat ik Jordan Rudess van Dream Theater wilde vragen, die heb ik een aantal jaar geleden ontmoet in Brazilië. Ze zaten toevallig in hetzelfde hotel als ik. Pas na een paar jaar durfde ik hem te vragen of hij samen ergens aan wilde werken.
Welk nummer van het album is jouw favoriet?
Ja… ik denk eigenlijk Leo. Vooral door de instrumentale stukken die erin zitten. Die zijn wel heel bijzonder voor mij. In het middenstuk van het nummer komt er steeds meer bij en dat voelt voor mij eigenlijk als het overlijden van mijn vader, het moment dat hij uit zijn lichaam treedt. Zo heb ik dat geprobeerd te vertalen naar muziek. Ik zing zelf ook in dit nummer. Over de tekst heb ik het langst gedaan, dat vond ik best lastig. Waar ik erg trots op ben in het gehele album, is dat het aan één stuk door loopt. Dat had ik vanaf het begin af aan ook al in mijn hoofd.
Er is ook een documentaire gemaakt over het proces, hoe is dat tot stand gekomen?
Een vriend van me is documentairemaker. We raakten aan de praat over dit album en het verhaal erachter en hij gaf toen aan dat hij het interessant zou vinden om hier een documentaire over te maken. Daar zeg je natuurlijk geen nee tegen. Heel mooi ook om dat te hebben, voor als je bijvoorbeeld later kinderen hebt. Daar sta ik nu ook wel meer bij stil. Mijn oma komt er veel in voor, dat vind ik ook erg mooi.
Waarom waren de teksten moeilijk te schrijven?
Omdat het zo persoonlijk is denk ik. Ik had vooral een gevoel. Dat is makkelijker om te zetten in muziek dan in tekst. Ik heb mezelf vaak hardop afgevraagd: wat wil ik nou eigenlijk zeggen? Ik wist wel dat ik wilde dat het album positief zou eindigen.
Heb je een ander beeld gekregen van jouw vader door het maken van dit album?
Niet per se, maar ik ben wel erg blij dat ik zijn stem en zijn pianospel heb gehoord. Het gemis wordt hier niet minder door, maar het is mooi om gezien en gehoord te hebben.
Hoe voelt het dat jouw album zo’n positieve recensies krijgt?
Nou, eerlijk gezegd, ik ben er natuurlijk super blij mee, maar ik doe het niet voor de recensenten. Zeker een album als dit. Ik had ook niet echt meer het gevoel dat ik mezelf hoefde te bewijzen. Het is wel een lekker gevoel, maar ik doe het vooral met het doel om iets moois te maken. Ik heb samen met mijn vader een album opgenomen, dat is vooral de waarde die dit album voor mij heeft. In het nummer Leo zijn de pianostukken en de stem van mijn vader te horen. Ik heb dit samen met hem gemaakt.
Wat was de reactie van jouw moeder?
Daar was ik wel heel blij mee. Ze had voordat het album uitkwam nog niks gehoord van de nummers. Ik wilde haar alleen het eindproduct laten zien. Ik heb haar van tevoren wel de teksten laten lezen, omdat een deel eigenlijk namens haar geschreven is. Toen ze het hoorde was ze erg ontroerd. Voor mij was haar mening natuurlijk ook de belangrijkste in dit geval. Het gaat ook over haar. Als je deze plaat hoort, hoor je ook zeker wel hoeveel emotie erin zit en dat het goed in elkaar zit. Maar dat is wel een beetje raar om van jezelf te zeggen.
Ben je van plan om vaker een conceptalbum te maken?
Ja dat lijkt me wel leuk! Nu even niet, ik ben er nu wel even klaar mee. Even tijd voor iets luchtigers. Maar het lijkt me zeker iets om later weer te gaan doen, misschien gewoon een verhaal verzinnen. Ik heb mezelf enorm ontwikkeld tijdens het maken van dit album.
Hoe was het om de documentaire uiteindelijk terug te zien?
Het was af en toe wel erg apart, omdat het zo persoonlijk is allemaal. Ik vroeg me daarom soms af of het wel interessant is voor andere mensen. Anderzijds denk ik dan ook: daar gaat het eigenlijk helemaal niet om. Het gaat erom dat wij zoiets moois hebben met elkaar, met de familie. Het is gewoon super mooi om te hebben. Het is een cadeau dat iemand geeft, een documentaire over jouw leven.
Praatte jij voordat je aan dit album begon veel over jouw vader met anderen?
Niet zo vaak, nee. Het is echt sinds die verhuizing. Enerzijds kan dat erg heavy zijn, er zit een hele heftige emotie in het album. Anderzijds moet je het wel zien als een momentopname, het is niet zo dat ik elke dag in een hoekje zit te huilen. Het is gewoon een terugkerend gevoel. In de muziek kan ik me echt uiten, ook wel in extreme vormen af en toe. Het laatste nummer is hier een goed voorbeeld van. Het begint erg extreem en eindigt erg mooi.
Hoe kijk jij nu terug op de drie jaar dat je bezig bent geweest met het album?
Het is nog best onwerkelijk dat het nu klaar is, een beetje afkicken ook wel. Je bent er zo lang mee bezig geweest en ineens is het af. Langzaamaan kickt het nu in dat het gelukt is. En vooral dat ik nu weer nieuwe muziek kan gaan maken!