Neal Morse (Spock's Beard) – Soms zou je willen dat je zo’n herinnering in een fles zou kunnen bewaren

Het is op een vrijdag in de namiddag (ochtend in het Amerikaanse Nashville waar Neal Morse woont) dat Neal Morse mij belt om te praten over het livealbum Snow van Spock’s Beard dat op 10 november via Radiant Records op de markt wordt gebracht. Een liveregistratie van een heel bijzondere gebeurtenis. Na het vertrek van Neal Morse in 2002 bij Spock’s Beard is juist het album Snow nog nooit live gespeeld. Toch is het schijnbaar onwaarschijnlijke gebeurd in 2016. Het album Snow wordt integraal neergezet. Op Morsefest, waarvan de registratie op cd en dvd beschikbaar komt, en op het Progfest in de Loreley. In aanloop van de release spreek ik de sympathieke Neal Morse.
Ik ben eigenlijk allereerst benieuwd naar het vertrek van Neal bij Spock’s Beard in 2002.
Neal: Mijn vertrek bij Spock’s Beard is eigenlijk ingewikkeld en eenvoudig te omschrijven. Zoals altijd in die tijd liep ik dagelijks in de ochtend een stukje hard. Een specifieke ochtend gebeurde er echter iets opvallends. In plaats van mijn dagelijkse rondje sloeg ik een andere richting in. Letterlijk, maar bleek later ook figuurlijk. Verschillende dingen gebeurden er toen. God sprak me toe en had een boodschap voor me. Op dat moment besloot ik om uit Spock’s Beard te stappen.
En wanneer je terugkijkt, heb je daar dan wel eens spijt van gehad?
Neal: Nee, het was de wil van God om de band te verlaten. Het klinkt heel eenvoudig, maar dat was het niet. Ik was eigenlijk ook best in de war met deze ontwikkelingen. Hij wilde dat ik volledig zou overgeven. Wanneer ik terugkijk was het eigenlijk zelfs pijnlijk die periode. Dat komt ook wel tot uiting in mijn eerste solo-album Testimony. Maar ik moest het gewoon doen.
Zoals je al beschrijft is dat het begin van je solo-carrière. Welke lessen heb je daarvoor geleerd bij Spock’s Beard?
Neal Morse: Dat is een bijzondere vraag waar ik wel even over moet nadenken. Eigenlijk heb ik heel veel geleerd in de periode bij Spock’s Beard. Ik ben begonnen als singer-songwriter en kwam er bij Spock’s Beard achter hoe leuk het eigenlijk is om met elkaar muziek te maken voor een publiek. Samen op het podium muziek maken is gewoon zo leuk. Wat voor mij ook een openbaring was, was het feit dat zoveel mensen de muziek die wij maakten zo leuk vonden. Ik wist eigenlijk niet dat zoveel mensen van progressieve rock konden genieten. Dat had zijn weerslag weer wanneer we optraden met de band.

Daarbij was de standaard die gold bij Spock’s Beard ook geweldig. Binnen de band was en is iedereen passievol bezig met muziek. Met het beluisteren van muziek op een serieuze manier. We konden elkaar wijzen op mooie muziekstukken. Progressieve muziek is muziek waar je gewoon naar moet luisteren. Het past niet in de achtergrondmuziek die je op de radio hoort of in de supermarkt. Ik kwam erachter dat er meer mensen op die manier met muziek bezig waren. Alan en ik speelden afzonderlijk in verschillende bandjes (of alleen) en samen konden we nu doen waar we van hielden. Toen we Progfest VS voor de eerste keer speelden, kregen we ook een lang applaus. Eindelijk hadden we ons publiek gevonden.
Nu, na die jaren, heb je besloten om samen met de anderen Snow integraal neer te zetten. Wie kwam eigenlijk met het idee om dit te doen?
Neal: Het idee is eigenlijk ongeveer vijf jaar geleden al eens geopperd. Het was het idee van Nick D’Virgilio. Was Nick toen nog bij Spock’s Beard? Joh, dat weet ik eigenlijk niet eens. Volgens mij zat hij nog wel bij Spock’s Beard. Ik had toen alleen geen tijd in mijn agenda en mijn hoofd. Het was gewoon niet het goede moment. Dat is zo jaren doorgegaan, tot 2016. Toen leek het het goede moment om het met z’n allen te doen. Het hele optreden heb ik genoten van het samenzijn.
Hoe ervaar je dat dan na al die jaren?
Neal: Het was gewoon zo goed om het met z’n allen te doen. Alles aan het optreden was goed. De atmosfeer, de visuele ondersteuning en daarbij Nick (D’Virgilio) en Ted (Leonard) samen op zang.
Is zo’n optreden dan ook emotioneel voor je?
Neal: Het optreden op zich heb ik niet zozeer als emotioneel ervaren. Zoals ik al zei was het gewoon erg leuk om met jongens samen te spelen. Het emotionele zat hem meer in de aanloop naar de optredens toe. Ik kon wel emotioneel worden wanneer ik op het strand liep terwijl ik naar het album luisterde als voorbereiding op de optredens. Daarna was het instuderen van de nummers vrij pittig. We zijn drie à vier dagen bij elkaar geweest om te oefenen en die dagen waren heel intens. Dus de aanloop naar beide optredens hadden meer impact dan het spelen zelf.

Je vertelde dat je in de beginjaren zo verrassend werd ‘overvallen’ door de reactie van het publiek. Hoe was dit met Snow?
Neal: Dat emotionele gedeelte heeft een ander perspectief. Het was sowieso heerlijk om Snow voor een publiek neer te zetten. En het publiek reageerde geweldig. De reacties waren heel positief, maar daarnaast heb ik mensen ook zien huilen terwijl we aan het spelen waren. Zeker naarmate het concert vorderde. Er waren zeker ook hoogtepunten naar het eind van het album. Bij bijvoobeeld I’m Dying en Wind At My Back. Mijn herinnering aan Loreley is eveneens geweldig. Soms zou je willen dat je zo’n herinnering in een fles zou kunnen bewaren om dat later nog eens te ervaren.. Maar dat is nu eenmaal helaas niet mogelijk.
Wat mij opvalt bij het optreden is jouw rol in het geheel. Je hebt daarin een centrale rol. Is dat een natuurlijk rol voor je op past het gewoon in de context?
Neal: Dat gebeurt eigenlijk vanzelf. Mijn rol in Spock’s Beard en mijn eigen soloprojecten is centraal. Dat ligt weer anders in de projecten van Transatlantic en Flying Colors. Daar zie je me minder in de centrale rol. Binnen Spock’s Beard is dat gewoon een prettige rol en ik heb daarnaast heel erg genoten om dit samen met Nick en Ted te doen. Niet alleen heeft dat het optreden een extra dimensie gegeven. Het zijn ook geweldige jongens die ik hoog acht als zanger maar gelukkig ook tot mijn vriendenkring mag rekenen. Hun inbreng zorgde ervoor dat het album Snow een andere betekenis kreeg, zeker ook toen ze hun ding deden bij het nummer Falling For Forever. Het nummer kreeg hierdoor een meer extended karakter. Hierdoor wijkt deze versie van Snow ook wel af van het origineel.
Heeft het er ook voor gezorgd dat je in weer met/in Spock’s Beard zou kunnen spelen?
Neal: Nee, niet op dit moment. Het was heerlijk om te doen, maar een hernieuwde samenwerking zit er nu niet in, hoezeer ik er ook van heb genoten. Ik ben momenteel bezig met een nieuw album. De muziek hierop zal meer in de singer-songwriterstijl zijn en minder progressief. Het is wat meer akoestisch/unplugged, wat mellow en zal rond februari 2018 uitkomen. Daarnaast zijn er weer plannen voor een nieuw album van de Neal Morseband.
Ik krijg zo het idee dat je bezig blijft. Met daarin een hoop afwisseling. Is er nog iets dat je zou willen doen waar je nog niet aan toe bent gekomen.
Neal: Alles bij elkaar heb ik inderdaad al een hoop gedaan ik zou graag nog muziek willen maken waarbij ik ‘higher places’ bereik. Muziek ‘more in heaven’, wat dat ook moge betekenen, want dat weet ik zelf eigenlijk ook niet. Maar dat houdt me wel bezig en ik zou dat wel eens willen bereiken. Wanneer het zover is, herken ik het hoop ik ook. Daarnaast zijn er wel wensen maar geen plannen om bijvoorbeeld eens een album met iemand als Peter Gabriel op te nemen of een symfonisch orkest. Wensen genoeg. Maar eerst concentreer ik me op de volgende twee albums.
Ik mag aannemen dat ook Mike Portnoy daar een rol in speelt. Wat verbindt jullie?

Neal: Mike en ik zijn twee hele goed vrienden. We zijn een enorme fan van elkaars muziek. Toen ik stopte bij Spock’s Beard heb ik enige maanden helemaal niets gedaan/kunnen doen. Toen ik de muziek voor het eerste album Testimony af had, ben ik gaan nadenken over de muzikanten en voor de drums dacht ik aan Mike Portnoy, maar dacht ook eigenlijk niet dat hij zou toehappen. Een beetje onverwacht had hij er wel zin in. Hij drumde de partijen in voor Testimony en het klonk geweldig. Ik ben heel blij met zijn inbreng.
Als muzikant?
Neal: Als muzikant zeker, maar Mike is meer dan een goede muzikant. Hij is ook ontzettend goed in het arrangeren van muziek en van de merchandise en marketing die bij een album komen kijken. Hij kan als geen ander een helikopterview innemen om het geheel te overzien en heeft veel oog voor details, voor het artwork en video’s.
Inspireert hij jou ook in je creativiteit?
Neal: Er zijn momenten geweest in het schrijfproces voor mijn solo-albums dat ik even niet wist hoe ik verder moest en even letterlijk met mijn handen in het haar zat om verder te kunnen. Mike kan op die momenten me een stap verder helpen of hij zegt gewoon: “niet treuzelen, we doen het gewoon”. Dat blijken achteraf uitstekende stukken te zijn.
Voorlopig staan we aan de vooravond van de release van Snow Live. Wat zou je er nog over kunnen zeggen?
Neal: Allereerst kan ik je vertellen dat het album er heel goed en mooi uitziet. De hele package is geweldig. Met de dvd’s en cd’s heb je een mooi exemplaar in je collectie. Het optreden op Morsefest is netjes neergezet in een sterke presentatie. Je kunt het allemaal bestellen bij Radiant Records (Metal Blade). Ook voor mensen die het originele album al in hun bezit hebben, is deze registratie een aanrader omdat het toch heel anders is dan het origineel.
Daar heb ik niets aan toe te voegen. Dank je voor je tijd en veel succes.
Neal: Jij ook bedankt. Wellicht spreken we elkaar weer in februari bij de release van mijn nieuwe album.