Nightwish – Muziek in hokjes plaatsen is een noodzakelijk kwaad.

Op twaalf februari kreeg Rockportaal de mogelijkheid om de persdag bij te wonen die Nightwish organiseerde in Amsterdam. Dit alles naar aanleiding van hun nieuwe album Endless Forms Most Beautiful. Deze werd verzorgd in het Hampshire Hotel, een prachtige locatie. Voor aanvang kregen we de kans om het nieuwe album alvast te luisteren op de old school manier, op de discman. Het album zal op 27 maart 2015 verschijnen via Nuclear Blast. De luistersessie bood materiaal genoeg om Tuomas Holopainen, toetsenist en brein achter Nightwish aan de tand te voelen.
Dank je wel voor je tijd en voor dit allereerste interview met Rockportaal. Ik kan niet geloven dat er nog steeds mensen zijn die Nightwish nog niet kennen. Voor het geval dat zo is, wie zijn jullie en wat voor muziek maken jullie?
Wij zijn Nightwish, een uit Finland afkomstige band die voornamelijk symfonische rock of symfonische metal spelen. Mijn naam is Tuomas Holopainen en ik ben de toetsenist en songwriter van de band.
Afgelopen jaren zijn druk geweest voor jullie. Veel touren over de hele wereld en het schrijven van een nieuw album. Hoe gaat het nu met je?
Ik ben echt blij en opgewonden, de afgelopen maanden zijn erg druk geweest maar zeer belonend. Het maken van het nieuwe album is waarschijnlijk het makkelijkste geweest in de hele Nightwish catalogus. Ook al heeft het heel wat tijd gekost en heel veel werk. Wat ik bedoel is dat mentaal alles zo soepel verliep over bijna het hele proces. De toewijding voor het nieuwe materiaal van het album, de chemie in de band, de opwinding, de thema’s van het album, alles was eigenlijk zeer overweldigend. Het is echt zo leuk om dit te doen. Het enige minpuntje is het ziek zijn van onze drummer Jukka. Hij moest voor een tijdje afstand nemen van de drumstoel. Ook dat hebben we overleefd en hij doet het nu al een heel stuk beter. Dat gaat ook al de goede kant op.
Gefeliciteerd met jullie nieuwe album Endless Forms Most Beautiful en heel erg bedankt dat ik het album al heb mogen horen. Waar gaat het album over? Waar komt de titel vandaan? Wat was jouw inspiratie achter het album?
Het is geen concept album in de letterlijke zin van het woord. Veel van de nummers op het album delen wel hetzelfde thema. Endless Forms Most Beautiful, Shudder Before The Beautiful, My Walden, The Greatest Show On Earth hebben allemaal te maken met dezelfde thema’s. Voor deze nummers is dit het slopen van de natuurlijke schoonheid van de natuurlijke wereld, reden en wetenschap. Dit album is hevig geïnspireerd op werk van individuen als Karl Sagan, Neil deGrasse Tyson, The Cosmos series, Richard Dawkins en Charles Darwin. We waren echt zo geïnspireerd door deze dingen dat we dit een goede bodem vonden om een album op te bouwen. Het maakt ook een mooi contrast met eerder werk wat we al gemaakt hebben. Nightwish is steeds meer richting fantasy en ontsnappen aan de realiteit en dat soort thema’s gegaan in de loop der jaren. Wat natuurlijk fantastisch is, ik hou er nog steeds van maar misschien was het ook wel tijd om een keertje de andere kant van het spectrum te gaan ontdekken.
Hoe reageert de media tot zover?
Deze is hoofdzakelijk erg positief geweest. Het is wel erg veel om het album goed door te hebben in een enkele luistersessie. De meeste mensen geven aan dat er erg veel gebeurt op het album en dat ze zeker wel geïntrigeerd zijn erdoor, maar dat ze nog niet echt een duidelijke mening aan kunnen geven.
Ik heb al een aantal reviews gezien maar ik denk dat het echt niet gepast is om deze te schrijven na één luistersessie want dat is echt onmogelijk. Ik denk dat deze mensen ertoe gedwongen worden maar dat vind ik echt vreemd.
Dat is inderdaad wat ik me ook al bedacht. Ik zou het ook prettig vinden om het album nog meerdere keren te kunnen luisteren om er een gepaste review over te kunnen schrijven.
Daar zijn we wat voorzichtig mee in deze tijd van het internet gebruik. Je wil op zeker spelen en niet de albums al op voorhand rond te sturen. Dit omdat sinds 2000 met Wishmaster, alle cd’s gelekt zijn op het internet. Het gebeurt altijd wel maar je wil wel op zo veilig mogelijk spelen als humaan mogelijk is, zeker in deze tijden. Daarom moeten we het vandaag met discmans doen.
Hoe werkt het schrijfproces bij jullie? Is het iets wat je op jezelf doet in een hutje in de bossen met een fles rode wijn of is het een gezamenlijk iets?
Ik doe het alleen, nummers schijven is een erg solistisch proces. Dat is de enige manier waarop ik kan functioneren. Ik kan geen nummers schrijven in een tourbus of in een omgeving als deze. Ik moet echt op mezelf zijn voor maanden, maanden en maanden met de zekerheid dat ik geen verplichtingen heb of op tour moet. Ik moet me echt kunnen concentreren. Het schrijfproces is eigenlijk een erg egoïstisch proces. Ik denk zelfs niet eens aan de andere bandleden. Als ik wel aan ze denk is het niet in de zin of ze het materiaal leuk zouden vinden al dan niet. Dat is echt de enige manier om de muziek zo eerlijk en puur mogelijk te houden. Daarna probeer ik de nummers zo goed als mogelijk af te krijgen. Daarna introduceer ik de nummers aan de rest van de band en dan beginnen we er gezamenlijk aan te werken. Soms veranderd een nummer heel erg als we er mee aan de slag gaan. Emppu komt soms met een heel nieuwe gitaar riff. Floor komt soms met een heel andere vocaallijn waar Troy de opmerking geeft dat het geen correct Engels is of de grammatica is helemaal naar de haaien of dat hij het anders zou doen. Het is dus echt een samenwerking vanaf dat punt. Maar ik moet echt eerst zelf ruimte hebben om met de nummers te werken op persoonlijk vlak.
Jullie hebben een erg speciale gast op het album, Professor Richard Dawkins. Wat was zijn bijdrage op het album en hoe was het om met hem samen te werken?
Hij reciteert stukken uit onder andere zijn eigen werk in vier passages op het hele album. Er zit een stuk in Shudder Before The Beautiful en drie stukken in The Greatest Show On Earth. Het stuk wat hij doet In Shudder Before The Beautiful is door mij geschreven. De eerste twee stukken in The Greatest Show On Earth zijn eigen teksten door Richard Dawkins zelf. Het laatste stuk wat hij reciteert is van Charles Darwin. Omdat het hele nummer geïnspireerd is, en zelfs gebaseerd op, zijn boeken genaamd The Greatest Show On Earth was het voor mij logisch en natuurlijk om Richard Dawkins te vragen of hij wat wilde doen voor dit nummer, om het zo doende meer dramatisch te maken.
Wat betekent dit album voor jou persoonlijk? Had je speciale doelen voor ogen die je wilde bereiken?
Een verassend moeilijke vraag is dit. We wilden als band voornamelijk een goede tijd hebben tijdens het maken van muziek. De muziek maken, en zoals we dat graag wilden, het hebben over thema’s die ons allemaal inspireerden. Er zitten ook wel een aantal thema’s die door het hele album terug komen waardoor we een beetje de luisteraars willen wakker schudden en hun bewustzijn willen vergroten omtrent deze thema’s. De schoonheid van de wetenschap, de magie van de realiteit, evolutie door natuurlijke selectie, heelal thema’s, de cosmos, liefde, al deze geweldige dingen waar het leven vol van is houden ons bezig. We willen niet onze waarheden doordrukken, preken of een politieke verklaring ophangen, zeker niets van dat alles. Dit is hoe we ons voelen en hopelijk geven we op deze manier wat stof tot nadenken.
Wat is de inspiratie geweest voor het album artwork en wie heeft het gemaakt?
Deze is gemaakt door een vriend van ons, Toxic Angel. Janne Pitkänen heeft tot nu toe alle album covers gemaakt en de merchandise voor de afgelopen tien jaar. We kennen hem dus heel erg goed. Nadat we wisten hoe het album ging heten, Endless Forms Most Beautiful wat de diversiteit in het leven betekend, heb ik hem de instructie gegeven om een zwevende ark van Noah in de ruimte te maken met zoveel mogelijk verschillende diersoorten erop. Er moest een dubbele DNA helix in het midden komen want dat is tenslotte de oorsprong van alle leven. Met die opdrachten is hij aan de slag gegaan en kwam hij met dit op de proppen. Hij heeft er zeker iets gaafs van gemaakt. Toen ik het voor de eerste keer zag werd ik er echt door omver geblazen. Het is prachtig en het reflecteert perfect de onderliggende thema’s op het album. Een maand geleden zag ik het voor het eerst op een grote print, twee bij twee meter! Het was toen nog spectaculairder. We gaan het ook gebruiken als achtergrond op onze tour. Hij zal dan tien bij vijftien meter gaan worden of zoiets, het zal er dan nog beter uitzien! Als je naar alle details kijkt, de schubben van de dinosaurussen en hoe alles met precisie is gemaakt. Ik denk dat hij met deze illustratie een half jaar bezig is geweest, misschien nog wel langer.
Hij had dus heel veel tijd om dit tot in perfectie uit te werken?
Jazeker! Er zijn ook artworks voor elk nummer op het album in deze stijl gemaakt voor in het cd boekje. Voor The Greatest Show On Earth zijn er twee gemaakt. Omdat het zo een lang nummer is? Inderdaad. Het hele boekje is eigenlijk een kunstgalerij op zich.
Toen Tarja de band verliet hoopten heel veel fans over de hele wereld dat Floor de nieuwe zangeres zou worden. Hoe is het voor jullie om met Floor samen te werken en de droom van zoveel fans werkelijkheid te zien worden?
Dat is echt heerlijk! Ik bedoel, we hebben een persoon die ontzettend gemotiveerd en toegewijd is voor de band. Ze begrijpt ook de essentie van wat wij doen. Het is een zeldzaam en zeer zeker een mooi iets. Ik kan niet gelukkiger zijn!
Nu dat Jukka niet in de gelegenheid is om de drums te verzorgen hebben jullie moeten werken met een andere drummer dan jullie gewend waren. Hoe was het voor jullie om met Kai voor zover te werken?
We kennen hem al jaren maar we hebben nooit samen gespeeld. Hij heeft in het verleden als drum technici gewerkt voor een aantal van onze shows. Ik ken hem al voor jaren en we zijn goede vrienden voor een hele lange tijd. Ook Jukka kent hem goed en kent hem zelfs nog veel langer dan ik. In die zin was de overgang erg makkelijk. We hadden alleen verschrikkelijk veel haast. We hadden al een maand met Jukka gerepeteerd toen we een datum geprikt hebben om te starten met de opnames van de drums. Dit zou beginnen op tien augustus vorig jaar. Jukka besloot om te stoppen op één augustus. We hadden dus negen dagen om een nieuwe drummer te vinden en hem de nieuwe nummers in te laten studeren.
Dat zijn een aantal krappe dagen geweest.
Dat waren het zeker. We hebben nog zes dagen kunnen repeteren in de oefenstudio. Hij is zo professioneel op zo een niveau dat hij het mogelijk heeft gemaakt en alle nummers onder de knie had. Het is eigenlijk heel vlot en makkelijk verlopen.
Het klinkt in ieder geval al goed van wat ik ervan gehoord heb. Ik had het niet eens opgemerkt dat het niet Jukka was die speelde. Ik wist het wel omdat ik het gelezen had maar de stijlen komen zo overeen.
Dat is zeker een dikke duim omhoog voor Kai omdat hij zich zo aanpaste aan de stijl van Jukka zonder te vergeten zijn eigen toets erin te leggen. Hij was erg stijlvol als het ging om de drum arrangementen.
In augustus gaan jullie voor de tweede keer op het Alcatraz festival spelen in België. Wat kunnen we verwachten van deze show. Nog speciale dingen die jullie van plan zijn?
We zijn op het moment erg druk met het plannen van de zomer festivals en de setlist voor onze shows. We hebben nog geen beslissingen daarover genomen, we zijn zelfs nog niet gestart met repeteren. Er zijn dus nog een heleboel opties die bekeken moeten worden maar we weten zeker dat we er weer een grote show van zullen gaan maken. De thema’s van het album zullen zeker, op de één of andere manier, aan bod komen in de podium visuelen.
Volgend jaar bestaat Nightwish twintig jaar. Komt hiervoor een speciale jubileum show of iets anders leuks?
We hadden absoluut niets voor ons tien jarig jubileum en ik denk dat we ook niets voor osn twintig jarig jubileum zullen doen. We wachten tot ons dertig of veertig jarig jubileum en pakken dan helemaal uit! Maar voor nu, eerlijk gezegd hebben we niets nee.
Een paar persoonlijke vragen.
Wanneer wist je dat je een muzikaal genie bent?
Wel, dat weet ik nog steeds niet. Ik verafschuw het woord genie. Ik houd ook niet van het woord meesterstuk. Dat zijn allemaal woorden die in advertenties worden gebruikt of door de labels om zo het album een boost te geven. Ik gebruik simpelweg dat soort termen niet. Als je de vraag zou herformuleren naar: wanneer realiseerde jij dat je muziek maken en muziekschrijven leuk vond? Dan moet dat ergens in 1996 of 1997 geweest zijn. Ik studeerde toen biologie aan de universiteit in Finland. In die tijd startte ik ook met een project band genaamd Nightwish. We hadden toen nog geen platencontract of iets. Toen we dat eindelijk hadden en we een album uitbrachten besefte ik dat ik dit erg leuk vond. Het was toen ook al een klein succes in Finland. Ik hou van nummers schijven en in een band spelen. Ik was toen erg benieuwd naar hoever het ons zou brengen en op dat pad zitten we nog steeds. Kortom, twintig jaar geleden gebeurde dat dus!
Wat is jouw mening over het feit dat mensen muziek in bepaalde hokjes stoppen als gothic metal classic rock, dark wave,…?
Ik denk dat dingen categoriseren een noodzakelijk kwaad is en een deel van het menselijk ras. Het is een manier van communiceren. Om te kunnen communiceren, moeten we dingen benoemen of ze in een bepaalde categorie stoppen. Vaak vind ik dat beklemmend maar ik denk dat het wel handig is in dagelijkse communicatie. Ik denk niet bands ooit zouden moeten gebonden zijn door een genre. Mijn mening is dat een band een groep mensen is die samen de muziek maken die zij willen.
Wanneer je mij ‘s nachts wakker maakt moet je daar een verdomd goede reden voor hebben. Waarvoor mogen we jou wakker maken?
Wie gaat me wakker maken?
Iemand.
Als het huis in brand staat zou wel een goede reden zijn of als er iets ergs is gebeurd met iemand waarvan ik hou. Dat zijn echt wel dingen war ik absoluut wakker voor gemaakt wil worden. Of als de hond naar buiten moet om de plassen, dat zou ook wel een goede reden zijn ja.
Wat is jouw ultieme droom voor Nightwish waarvan je hoopt dat hij ooit uitkomt?
Ik heb niet echt grote dromen op het moment. De afgelopen twee jaar stonden helemaal in het teken van dit nieuwe album. Ik heb niet echt nagedacht over de toekomst. Dit nieuwe album is eigenlijk het grootste wat ons ooit over komen is en dat is in zekere zin ook wel een droom die uitkomt. Dat we de kans krijgen om met Endless Forms Most Beautiful naar buiten kunnen komen. De manier zoals het klinkt. De manier zoals het eruit ziet. Dat is het grootste iets op dit moment. Ik heb niet echt ideeën voor de toekomst. Natuurlijk zijn er altijd wel de klassieke dingen als een grote show doen met een orkest of een show in een kasteel of ook wel op vreemde plaatsten spelen als Antarctica of Groenland.
Zijn er nog plannen voor de toekomst of andere verassingen die jullie uit jullie mouw schudden?
Deze tour gaat tot eind 2016 duren. Dat is alles voor wat we nu weten. Daarna is alles open.
We zijn nu op het eind van dit interview gekomen. Zoals gebruikelijk zijn de laatste woorden voor jou. Zijn er nog dingen die je graag kwijt wil aan onze lezers?
Hou je geest open als je Endless Forms Most Beautiful luisterd. Laat het binnen en laat het een aantal grote gedachten losmaken. Als het dit effect op jou heeft dan zal het album een succes zijn!
Nogmaals dank voor je tijd en dit interview. Nog een fijne dag verder!
Website Nightwish
Facebookpagina Nightwish
Website Nuclear Blast