Het verhaal achter deze muzikale trilogie komt voort uit de huidige maatschappij waarin politiek en geld leidend lijken te zijn voor de ontwikkelingen in deze wereld. Hoe fijn en goed/slecht zou het zijn wanneer je de ‘sleutel’ zou vinden om de manier waarop we naar de wereld kijken, hoe we naar tijd kijken te veranderen en daarmee de mensheid? Een nogal ingewikkeld verhaal dat op dit eerste album The Key voor mij niet heel makkelijk uit de verf komt. Bewust is ook niet gekozen voor een lineaire verhaallijn. Wellicht zal dit op deel twee en deel drie meer inhoud en vorm krijgen en zullen verbanden duidelijk(er) worden. Dit tekstueel. Muzikaal gezien luistert The Key niet heel moeilijk weg. De twaalf nummers op het album zijn onmiskenbaar van de hand van Geoff Tate die met zijn stemgeluid zijn signatuur nog nadrukkelijker op het album plakt. Daarbij heeft Geoff Tate de hulp in mogen roepen van onder meer Kelly Gray, Dave Ellefson, John Moyer en Simon Wright en neemt Mark Daily de microfoon over van Geoff (Life Or Death). Sommige nummers liggen sterk in het verlengde van Operation Mindcrime (Re-Inventing The Future). Op andere momenten heeft Geoff Tate echt gebruik gemaakt van zijn eigen muzikale passie en zijn er elementen die eerder minder naar voren kwamen. In Burn ligt een klein elementje van The Stone Temple Pilots in het nummer verscholen en weet hij in Ready To Fly diverse ritmes in het nummer te verwerken die in het verlengde van een stevig naar voren gehaald basgeluid voor genoeg opwinding zorgen. Het keyboardgeluid van Randy Gane maakt het daarna helemaal af. Het instrumentaaltje Discussions In A Smoke Filled Room mag gerust genoemd worden als een Ayreonsampletje.
Vanuit zijn soloalbums zijn er ook wat nummers die juist in dat verlengde liggen. Het saxofoongebruik van Tate zelf en het groovende en stuwende in The Stranger doen bijvoorbeeld erg denken aan Take A Bullet van Kings & Thieves. Die herkenbare stevige groove komt terug in Hearing Voices waarbij een ijzersterk gitaargeluid als solide basis fungeert. Geoff Tate laat in Hearing Voices horen waarom hij ook tot de beste metalzangers gerekend mag worden. Alle aspecten van zijn stemgeluid laat hij de revue passeren. De gitaarsolo die het nummer mag sieren maakt dit nummer tot één van de beste van het album. Na Hearing Voices wint de melancholie van de harde metal. On Queue is wonderschoon en grijpt terug op het ondergewaardeerde maar prachtige album American Soldier. Ook hier de saxofoon als extra dimensie. Daarna komen ook strijkers en harp terug in het instrumentale An Anbush Of Sadness en het prachtige Kicking In The Door. Met het nummer The Fall beëindigd Operation:Mindcrime het album en laat alle elementen van het album los op deze compositie. The Fall is een episch slotstuk met ritmewisselingen, strijkers, saxofoon en vooral veel dynamiek.
Geoff Tate laat met Operation:Mindcrime horen dat hij nog lang niet uitgespeeld is en overstijgt zichzelf regelmatig als componist én als zanger. Met The Key heeft hij zichzelf een opdracht opgelegd. Ik heb er echter alle vertrouwen in dat het vervolg hierop van eenzelfde kwaliteit zal zijn. The Key heb ik echter nog niet vaak genoeg gehoord, dus het wachten op deel twee zal me wat minder moeite kosten. The Key laat Tate horen in al zijn facetten en deze review kan ik rustig eindigen op dezelfde manier als Kings & Thieves. Ik leun namelijk weer uiterst tevreden achterover en dat is waarschijnlijk zijn ‘sleutel’ tot kwaliteit.
