Philhelmon – Perpetual Immobile

In 2006 startte de in Sassenheim geboren en in Barendrecht woonachtige muzikant Henk (voluit: Hendrikus Philhelmon Johannes) Bol, artiestennaam Philhelmon, een omvangrijk muzikaal project. Dat resulteerde in 2012 in het album Enjoy It While It Lasts. Dat album werd 26 april 2012, op de dag dat Henk zijn 60ste verjaardag vierde, uitgebracht.
Vrijwel exact zes jaar later is Philhelmon terug met Perpetual Immobile. Een lijvig album waaraan, net als Enjoy It While It Lasts, is meegewerkt door een groot aantal binnen- en buitenlandse muzikanten en vocalisten. We noemen Ky Fifer (lead zang, die samen met Henk Bol Philhelmon vormt), Cleem Determeijer (Finch, Ayreon; toetsen), Ron Hurst (Steppenwolf; drums), Mark Bogert (Knight Area; gitaar), Alessandro Bertoni (toetsen), Ana Batista (Heylel; zang), Nathalie Mees (PBII; sopraan zang), Chris Buck (basgitaar), Joris Bol (The Aurora Project; drums) en vele vele anderen. In de zes jaar dat dit album werd gemaakt werd Henk geconfronteerd met invloeden en omstandigheden die hij zelf niet in de hand had. Dank zij zijn grenzeloze doorzettingsvermogen is Perpetual Immobile nu realiteit.
Het negen minuten klokkende en uit drie delen bestaande openingsnummer That Bright And Shiny Future is gelijk al van grote klasse. Het twee minuten durende Part I: Prelude bestaand uit klassiek pianospel op Steinway Grand Piano van Cleem Determeijer met op de achtergrond de (live opgenomen) zang van een merel. De muziek zwelt aan en gaat over in dreigende orkestrale klanken die wat later overgaan in een licht bombastisch stuk van toetsen en elektrische gitaar (Part II: Down From The Mountain). Vervolgens is daar de heldere en goed gearticuleerde zang van Ky Fifer in Part III: The Bright And Shiny Future. Deze man is behept met een prachtig stemgeluid. Melodieus, frivool en meeslepend zijn de juiste woorden in dit vocaal gezien zeer gevarieerde nummer. Deze eerste negen minuten zijn de opmaat voor de zeventig die nog komen gaan.
Ky Fifer speelt een belangrijke rol op deze cd. De gitarist/zanger is in Nederland een grote onbekende. Volkomen onterecht naar mijn mening. Luister eens naar Intensive Share (bijzonder goed gevonden titel overigens). In dit nummer komen de chorus vocalen voor rekening van Marlou Vriens en de tussen vocalen door zowel Margie Fifer en Tiger Brooke. Dat hij moeiteloos meerdere octaven aan kan laat hij horen op The Trick Of Taylor, een nummer met blues- en jazz invloeden.
Enkele nummers bestaan uit meerdere delen. Deze zijn verdeeld in een vocaal deel gevolgd door een instrumentaal deel of delen. De instrumentale delen worden aangegrepen om de verbinding te maken met Henk Bol’s geliefde klassieke muziek. Klassieke zang komt aan bod in het pastorale en kippenvel trekkende The Silent Green met hoofdrollen voor Nathalie Mees als sopraan en Margie Fifer en Elizabeth Hodgson voor de intro vocals en de koren Vocal Group Kyregma en Out Of The Blue.
Maar er wordt ook verbinding gelegd met zeventiger jaren symfonische rock, zoals Emerson Lake & Palmer in The Trick Of Taylort Part II: Robotics Assembly Line (met Alessandro Bertoni op synthesizers) en Le Vol Des Papillons – Part II: Jacobs Ladder (met Nick Oosterhuis op toetsen). De ultieme combinatie van klassieke en ‘moderne’ symfonische muziek kan je horen in het drieluik The Viral Savage. Laat je in Part III: Mikrokosmos – Ostinato verbazen door de briljante invulling die Cleem Determeijer en Henk Bol hebben gegeven aan twee etudes van de klassieke componist Béla Bartok. Maar er is meer…
Dat is het nummer Insomnia. Voor mij het hoogtepunt van dit album. Hoofdzakelijk verantwoordelijk daarvoor zijn de prachtige sensueel aandoende vocalen van Ana Batista en later in een duet met Ky Fifer. De zanglijnen zijn werkelijk schitterend. De muzikale invulling op saxofoon en fluit (Pjotr Jurtschenko) en die van Cleem Determeijer op Grand Piano op Part II: Oblivion maken deze compositie compleet.
Wanneer aan een album verschillende muzikanten en vocalisten meewerken bestaat het risico dat een album fragmentarisch en onsamenhangend wordt. Dat is op dit album niet het geval. De muzikanten kregen de ruimte om (wel tot op zekere hoogte) zelf invulling te geven aan hun bijdrage. Dat maakt deze cd daarom zo speciaal. In die zin durf ik Perpetual Immobile te vergelijken met een Ayreon productie. Met dien verstande dat het budget van Ayreon ontelbare malen ruimer is.
Niet alleen de bijna tachtig minuten durende muziek is door een ringetje te halen. De zeer smaakvol ontworpen digipack is een kunstwerk op zich. Met onder meer een zeer gedetailleerde beschrijving van wie in welke hoedanigheid aan welk nummer heeft meegewerkt. Maar bij enkele nummers ook korte liner notes. Het artwork is ook van de hand van grafisch ontwerper Henk Bol. Niet alleen vindingrijk  (de coverfoto is gemaakt in Henk’s achtertuin ‘Chopin Garden’ en de sculpture is gemaakt door zijn vrouw Hely), maar tegelijk wonderschoon zijn de illustraties bij ieder nummer in het 28 pagina’s tellende boekje bij het album.
Ik heb in jaren niet zo’n compleet album in handen gehad. Grijp nu je kans en schaf dit album aan. En geniet ook van Perpetual Immobile voordat het te laat is.
Naschrift
Mij wordt wel eens gevraagd of ik geen genoeg krijg van het schrijven over muziek. Het antwoord moet ik dan vaak schuldig blijven. Na het luisteren maar vooral beleven en ondergaan van Perpetual Immobile weet ik het antwoord. Het zijn producties als deze en inspirerende kunstenaars als Henk Bol die mij aan het schrijven houden. Een interview met Henk Bol kan je hier lezen.