In 2014 mocht ik de review verzorgen van het album The Singularity Phase I – Neohumanity. Ik eindigde mijn review toen op deze manier: “Scar Symmetry heeft zichzelf overtroffen en oh….wat ben ik blij dat dit pas deel één is. Ik kan niet wachten op de rest.” Toen wist ik niet dat het bijna negen jaar zou duren voordat het vervolg The Singularity Phase II – Xenotaph zou verschijnen. Volgens de ‘geruchten’ zou het album al in 2017 opgenomen zijn en klaar om uit te brengen. Eind 2018 bracht de band de titel naar buiten, maar vooralsnog heeft het dus nog bijna vijf jaar geduurd voordat het album daadwerkelijk verkrijgbaar is.
Misschien had het te maken met het feit dat (mede)oprichter/gitarist Per Nilsson zichzelf uitgeleend had aan Meshuggah toen Fredrik Thorendal een pauze nam van vier jaar. Feit is dat Phase II er nu is. Het tweede deel uit een trilogie (waarvan het derde deel in dit tempo zo rond 2032 uitgebracht gaat worden). Het is trouwens verwonderlijk hoe vooruitziend het intellect van Per Nilsson was wanneer je kijkt naar de kritische noot die toen ten opzichte van artificial intelligent het centrale punt van het album was.
Het was het wachten echter allemaal wel waard, want The Singularity Phase II – Xenotaph is een meesterwerk binnen de melodische metal. Alles op het album klopt als een bus. Scar Symmetry weet alle elementen uit het Scandinavische noorden te verenigen in één compleet geluid. Neem het beste van Soilwork, het melancholische van Amorphis en giet er een stevige metalsaus overheen en je hebt de ultieme metalmix in je handen.
Eén van de meest aansprekende elementen bij de muziek van Scar Symmetry is de samenzang van Robert Karlsson (harsh vocals) en Lars Palmqvist (clean vocals). Bij de opener (en eerste single) Chrononautilus weet je precies waar ik het over heb. De afwisseling in hun zang is niet alleen zeer contrasterend, ze halen zeker ook het beste in elkaar naar boven. Daarbij zetten de gitaristen Per Nilsson en Benjamin Ellis samen met drummer Henrik Olsson, en waarschijnlijk bassist Andreas Holma (die de band in 2019 verliet) een megamuur neer aan muziek die zijn weerga niet kent. Het is megabruut en daarbij megamelodieus. In alles ademt dit een klassieker. Zeker wanneer halverwege de compositie een interessante wending krijgt waarin subtiel gitaarspel de overhand voert. Het aantrekkelijke karakter is de voorbode voor een megaferm deathmetalstuk waarin Henrik Olsson zijn drumstokken stukslaat in een onnavolgbaar ritme en als vanzelf waait deze muziekstorm over en beweegt de compositie zich weer naar de meer gangbare basis.
De start van Scorched Quadrant is dan weer wat zwaarder aangezet en bevat een megariff waarin Per zijn stempel nadrukkelijk zet op het geluid van Scar Symmetry. De ritmesectie blijft onophoudelijk doordreunen, zelfs in de zeer aantrekkelijke refreinen. Ook hier weer een wending die het totale geluid verrassend en fris houdt. De gitaarsolo is zeer treffend en wanneer het geheel een octaafje hoger wordt ingezet, ben ik verloren.
Met de eerste twee singles is het album vooralsnog goed gestart en biedt de luisteraar een perfect inkijkje. De melodische metal krijgt verder meer diepgang in Overworld en in Reichsfall. Het is een logisch vervolg op Altergeist waar de start pure deathmetal is en genadeloos toeslaat. Hier zijn wat kleine sci-fi-elementen ingebed en dat is na Phase I ook niet zo verwonderlijk. Reichsfall is daarnaast gezegend met een ferme groove. Vanaf Digiphrenia Dawn is de metalbasis van Scar Symmetry vrij toegankelijk moet ik zeggen. In de coupletten is het drumwerk prominent aanwezig. Naar het einde toe krijgt het gitaargeluid weer wat meer ruimte met een prachtig stuk muziek. Ook Hyperborean Plains mag toegankelijk genoemd worden . Opvallend hier is dat de grunts meer aanwezig zijn dan de clean vocals, waar ze in Gridworm juist weer samen naast elkaar fungeren vanuit een sterke metalbasis. Via A Voyage WIth Tailed Meteors en Soulscanner nadert het album het eind met Xenotaph. Met bijna acht minuten is dit dé afsluiter waarin alle kenmerken van het geluid van Scar Symmetry nog eens duidelijk terugkomen. Aanvankelijk vrij rustig van aard, lukt het drummer Henrik niet om zich in te houden en hij blijkt de katalysator te zijn voor een uptempo basis met daaroverheen een soort Star Warsmelodie die gezelschap krijgt van lekker gitaarwerk. En in acht minuten is er natuurlijk ook genoeg tijd om even flink te soleren. De meest gevoelige stukken muziek zijn daarbij ook terug te vinden in Xenotaph. Waarmee het einde van het album rustig naar het einde toe glijdt.
The Singularity Phase II – Xenotaph is een heerlijk album vol melodische metal waarin de band een waardige opvolger neerzet op Phase I. Van begin tot eind is het genieten van de muziek van Scar Symmetry. De grunts en clean vocals zijn perfect op elkaar afgestemd, de ritmesectie is retestrak en heftig en Per Nilsson en Benjamin Ellis weten de melodieën niet alleen met elkaar te laten versmelten, ze zetten ook een aantal puike solo’s neer. Aanrader voor iedere metalfan.