Tot voor kort bewoog The Third Grade zich onder mijn radar. De geschiedenis leert dat in 2012 het titelloze debuutalbum werd uitgebracht. Daarna volgden wat singles en ep’s, waaronder de ep Of Fire And Ashes Pt. 1 in 2017. Die ep was wel de opmaat voor het ruim 60 minuten klokkende Of Fire And Ashes Pt. 2 die wij hier bespreken. En waarop de volgende bezetting te horen valt: Jose Masiá (zang, gitaar, piano), Javier Masiá (basgitaar, achtergrondzang), Ivan Tacchella (drums) en María Cobos (zang).
Nu ik het toch over ‘uit het boekje’ had, blijkt openingsnummer The Lost de perfecte proloog. Misschien voldoet alleen de speelduur van bijna acht minuten niet aan de definitie. Voor de rest komt alles voorbij wat in het genre progressieve metal gangbaar is. Stevige en vet klinkende gitaarpartijen, fijn toetsenwerk en een scala aan tempowisselingen. De afwisselende zang van Jose Masiá en Maria Cobos is mooi getimed. Waarbij het stemgeluid van de eerste mij aanzienlijk beter bevalt dan het schelle doordringende keeltje van de dame. Al is dat een kwestie van smaak. Op Exilium wordt de lijn van The Lost doorgetrokken met een intro van harmonieus gitaarwerk en woordloze samenzang. Een brug leidt naar een mid-tempo stuk met staccato en puntige rock. Afwisselende en soms vervormde zang wordt afgewisseld met melodieuze intermezzo’s van gitaar en toetsen. Na een refrein is het alsof het nummer eindigt, waarna een rustig outro het echte einde inluidt.
Na drie rustige nummers die niet echt beklijven volgt het centraal op het album liggende The Darkest Time. De structuur is aanvankelijk hetzelfde als Exilium met de nadruk op metal door het gebruik van dubbele bassdrums. Na vier minuten valt de muziek stil en horen we rustige toetsen en op de achtergrond de langzaam aanzwellende vocalen van Maria Cobos. Geleidelijk wordt toegewerkt naar een climax die overgaat in een instrumentale passage met veel gitaar, waarna het patroon van de eerste minuten weer opgepakt wordt. Het zijn natuurlijke overgangen die de groep vaak toepast en goed beheerst. Het relatief korte Rays Of Light is het rustpunt met mooie zang van Jose Masiá en Maria Cobos, slechts begeleid door piano en een enkele drumfill.
Magnum opus van het album is A Cold Awakening van bijna 17 minuten. Bij nummers van deze lengte is het altijd de vraag of ze daadwerkelijk blijven boeien. En dat blijft dit nummer van begin tot eind! Hier openbaart zich het ware talent van de groep. Je wordt meegenomen in een korte reis langs fraaie sfeer- en tempowisselingen en tegendraadse ritmes. De zang van zowel Jose Masiá als Maria Cobos is aangenaam. Vooral het duet tussen beiden in het begin en de overgang naar woordloze zang is een lust voor het oor. Was ik eerder niet erg lovend over haar zang, enthousiaster word ik hoe ze hier zingt. Adembenemend mooi is de instrumentale passage centraal in het nummer. Gedurende drie minuten voert The Third Grade je mee in een intermezzo met Dream Theater-achtige invloeden. Daar heeft de groep haar eigen ingrediënten met subtiele toetsen en rust elementen aan toegevoegd. De lang uitgesponnen slepende gitaarsolo in het laatste deel is de enorme kers op deze uitmuntende taart.
Dit album van The Third Grade is alleen al vanwege de aangehaalde nummers het beluisteren meer dan waard. Vooral in die nummers hoor ik een groep met potentie die verder kan groeien. Wanneer de elementen in de afsluitende epic verder worden uitgediept kan men daarmee het verschil maken met groepen die zich in hetzelfde straatje ophouden.