Vetrar Draugurinn – Dood gaan vóór mijn tijd ben ik bang voor. (Deel 1/3)

Op dinsdag 28 september 2021 kreeg ik de kans om Eric Hazebroek en Marjan Welman van Vetrar Draugurinn aan de tand te voelen over hun nieuwe album The Night Sky. Een gezellig onderonsje wat meer inzicht geeft over de maak van het nieuwe album maar ook over diepgaande persoonlijke thema’s. Wederom hebben Eric en Marjan uitgebreid de tijd genomen voor dit interview waarvoor mijn welgemeende dank je wel! Hierdoor is het een zeer uitgebreid interview geworden wat in drie delen gepubliceerd zal worden. Vandaag voor jullie deel één. Veel leesplezier!
Dank voor jullie tijd en interview met rockportaal. Ons tweede interview alweer.
Marjan: Ja!!!! Graag gedaan!
Gefeliciteerd met de komende release van jullie album The Night sky. Al enige reacties van de pers op het album zover?
Eric: De reacties vallen nog tegen. In die zin dat er nog maar weinig reviews bij ons binnen zijn. Op dit moment zijn het er een stuk of vier. Het lijkt wel alsof iedereen wacht tot ons album uit is.
Eric ik weet dat jij moeite hebt met complimenten ontvangen. Ik ga ze toch geven. Jullie hebben wederom een meer dan gaaf album in elkaar geknutseld. Allemaal super gave tracks die goed doordacht zijn. Mijn uitgebreide mening hebben jullie al kunnen lezen in mijn review. Dus steek deze maar in je broekzak.
Marjan en Eric: Doen we zeker!
Is het maken van dit album anders geweest door de nog heersende pandemie?
Eric: We waren al bezig met voorbereidingen voor de hele pandemie uitbrak. We waren rustig ons eigen gang aan het gaan en toen sloeg het in. Toen hebben we een aantal maanden in shock gewacht tot er meer duidelijk was hoe we nu verder moesten. Toen die er was hebben we eerst de pre productie af gemaakt. Vervolgens hebben we het besluit genomen om toch aan het album te beginnen. Wij hebben dan te maken met het feit dat wij door heel Nederland verspreid wonen. Je kan dan niet zo makkelijk naar elkaar toe gaan op zo een moment.
Marjan: Het was ook met de trein reizen en hoeveel mensen mogen er bij elkaar komen. Dat was een heel gedoe.
Eric: Sommige dingen kan je ook echt niet thuis doen. Zang bijvoorbeeld. Daarvoor moest Marjan uit het verre Oosten komen naar de studio in Weesp. Dat was in een periode dat de regels nog heel erg streng waren. Toen zaten er weinig mensen op de trein of op de weg. Het is nu heel anders in ieder geval.
Ik begrijp het dus goed dat de nummers allemaal al geschreven waren? Anders had je daar ook wel veel tijd in kunnen steken op een laid back manier. Maar dat was dus niet het geval.
Eric: Ik denk dat 80% op dat moment geschreven was maar niet alles.
Marjan: We hebben wel een paar keer bij elkaar gezeten.
Eric: Voor de zanglijnen ben ik een paar keer naar Marjan geweest om die af te maken. Het laatste nummer van de plaat Reynisfjara is ook het laatste nummer wat geschreven is. De preproductie was al klaar van een aantal nummers. Die hadden we al rondgestuurd. Reynisfjara is nog geschreven tijdens de hele pandemie.
Bij de opnames van Hinterlands was jij Marjan behoorlijk onzeker. De muren moesten afgebroken worden die door een Burn out ontstaan waren. Was dat met de maak van dit album een stuk makkelijker om je gang te kunnen gaan?
Marjan: Onzeker ben ik nog steeds wel. Ik voel me nu wel een stuk meer thuis tussen deze mannen. Het is ook een fijn om met Eric melodie lijnen te maken. Dingen ook uit te proberen. Ik heb wel het idee dat ik daar wel vrijer in ben geworden. Die muren staan nog steeds wel een beetje. Ze zijn anders. Een andere constructie zijn ze geworden.
De fundamenten die nog over zijn gebleven misschien?
Marjan: Ja precies! Het is niet alleen maar heel veel angst of super veel onzekerheid. Ik weet niet of Eric het ook met mij eens is maar ik vind dat ik wel een stuk vrijer ben geworden. Gewoon om wat dingen te bedenken en te laten horen. Of die muren ooit helemaal weg gaan weet ik niet. Waarschijnlijk niet.
Dat zit natuurlijk wel in de aard van het beestje.
Eric: Ik denk wel dat het een heel groot verschil is tussen de vorige plaat en nu.
Marjan: Ik denk dat de diversiteit van de zang ook wel dynamischer is.
Eric: Ik denk dat het ook makkelijker af ging. Bij Hinterlands was het schrijven van de zanglijnen ook allemaal nieuw. Je zat toen ook nog een beetje tussen die muren in. Door Hinterlands is dat al aardig opgelost. Nu kon je vanaf het begin al merken dat het allemaal wat makkelijker ging. Bij Vetrar zijn er ook helemaal geen regels voor zanglijnen. Alles kan eigenlijk. Daar kwamen hele verassende dingen uit. Als je een stijlpurist bent dan kan je misschien denken dat dit helemaal niet past bij deze muziek. Bij ons is het dan eigenlijk meer van, waarom niet eigenlijk?
Dat is het fijne van jullie band denk ik misschien wel. Jullie kunnen gewoon lekker Vetrar zijn. Het hoeft niet perse in hokjes te passen toch?
Eric: Dat van die hokjes is een mooi punt eigenlijk. Vroeger had ik dat al door. Maar dat is nu weer helemaal terug. Mensen willen heel graag dat je origineel bent. Dat je iets vernieuwends doet. Zodra je dat dan doet dan is het van: ja maar dat past niet in deze stijl. Of dat hoort niet in deze stijl thuis.
Marjan: Ik denk dat nog niet eens bewust is dat mensen dat doen. Ik denk dat het meer iets is van “het moet wel origineel zijn maar nu weet ik niet wat ik ermee moet”.
Eric: Oftewel, dit is té origineel.
Dus eigenlijk moeten jullie meer naar de progressieve kant want dan mag alles.
Eric: Ik denk dat we op het moment overal een beetje tussenin vallen. Wat zowel positief als negatief is. Positief is dat je dan niet helemaal in een hokje te plaatsen bent. Dat is voor hoe ik het zag altijd de ultieme goal van een band. De bands die ik persoonlijk luister zijn er veel van die niet in een hokje te plaatsen zijn. Of die zelfs een eigen entiteit zijn geworden. Als je daar naar kan streven dat is denk ik toch wel het ultieme. Dat doe je niet bewust trouwens. Dat gebeurt gewoon. Als het goed is.
Marjan: Voor mijn gevoel wel in ieder geval. Als jij muziek hebt geschreven of wij zijn samen aan de gang dan hoor je dat. Ik heb nog nooit het idee gehad dat we iets perse moesten doen of dat iets perse op een bepaalde manier moet klinken. Het is bij ons meer van, wat zullen we eens gaan doen.
Eric: Het is ook een reactie op. Bij de zanglijnen bijvoorbeeld dan kom je binnen met een nummer. Dan kijken we eigenlijk meer naar wat je voelt bij dat nummer. De muziek en de tekst is er dan natuurlijk wel maar de zang kan dan nog op allerlei manieren ingekleurd worden. We proberen dan allerlei dingen uit en kijken wat er uit komt. Vaak wordt het al snel iets anders dan we eerst gedacht hadden.
Marjan: Eric legt dan soms uit hoe je aan de tekst komt. Je ligt dan in ieder geval een tipje van de sluier op. Ik heb soms ook wel een stukje muziek waar ik dan automatisch wat op wil zingen. Soms zijn het ook tonen waarvan ik dan denk dat ze wel mooi passen.
Muziek maken is ook gevoel.
Marjan: Jazeker!
Eric: Een mooi voorbeeld is hiervan Reynisfjara. Dat is het laatste nummer wat geschreven is. Het was de bedoeling dat dit een instrumentaal nummer zou worden. Ik had dat nummer opgestuurd en Marjan hoorde daar van alles bij.
Daar ging je plan dus!
Eric: Inderdaad! Maar het pakte goed uit. We creëerden een tekst en toen werd het een nummer dat wel zang heeft. Het kan dus alle kanten op gaan.
Marjan: Precies. Maar dat is tegelijk ook wel mooi. Wat dat betreft voel ik mij wel vrij. Ik wist het volgens mij wel van te voren dat het de bedoeling was dat het instrumentaal zou zijn. Maar toen dacht ik: “wacht even!”
Op het album is gebruik gemaakt van de mellotron. Ik heb even moeten googelen wat het was want ik heb hier nog nooit over gehoord. Heb je deze al vaker gebruikt bij Vetrar materiaal of was het een eerste kennismaking?
Eric: Ik heb het volgens mij bij alle opnames van Vetrar Draugurinn wel een keer gebruikt heb. Op de EP staat een stukje. Op Hinterlands staat twee keer een aantal stukken. Mellotron is niet één specifiek geluid. Het zijn acht a negen geluiden die specifiek bij mellotron horen. Die verschillen ook aardig van elkaar. Dan ga je kijken welk stuk wel geluid nodig heeft. Alle toetsen die je hoort op de plaat is dus mellotron.
Marjan: Voor mij is het helemaal niet nieuw. Ik hoor Eric met grote regelmaat over mellotron dingetjes. Dat is toch wel grappig dat het voor jou dan zo anders is.
Hoe ben je daar op gekomen om die te gaan gebruiken? Hoe leer je dat?
Eric: Het is natuurlijk een toetseninstrument. Een mellotron is al vrij oud. Het werd ook al door bands als The Beatles gebruikt. Het is eigenlijk een opname op een band. Een cassette bandje zeg maar. Elke keer als jij een toets in drukt dan gaat hij die band afspelen. Daardoor krijg je een bepaald effect. Een beetje een zweverig effect. Dat maakt dan een apart toch wel heel erg aan Scandinavië refererend geluid. Het wordt ook wel heel veel gebruikt door dat soort bands. Opeth en Katatonia bijvoorbeeld die gebruiken het veel. Het is een heel herkenbaar geluid als je weet waar je naar moet luisteren.
Dat vond ik een hele lastige inderdaad. Ik ben echt aan het luisteren geweest omdat ik gelezen had dat er gebruik van gemaakt is. Dus ik probeerde te ontdekken waar ik het dan hoorde. Ik kon het niet echt ontdekken ondanks dat ik het geluid opgezocht had op YouTube. Ik heb toen mijn zoektocht maar opgegeven. Het maakt verder niet uit waar het gebruikt is. Het pas op het album en dat is gaaf!
Eric: Het is sfeer verhogend. Zo noem ik het altijd. Dat is dan ook gelijk de reden waarom we het gebruiken.
Marjan: Je kan het ook echt mooi in de muziek laten smelten. Soms ook wat meer prominent op de voorgrond. Het is maar net hoe je het wil.
Een diepere vraag. The Fear Of Letting Go is het enige instrumentale nummer. Toch een ander nummer geworden dan origineel bedacht. Een bijzondere track die zonder woorden toch een heel diep verhaal verteld. Het gevoel ook over brengt wat erbij hoort om los te laten. Ik hoorde door de drums een hartslag in het nummer. Alsof je de druk voelt oplopen in je lijf om iets los te moeten laten maar hoe? Loslaten is één van de moeilijkste dingen die er is, denk ik. Hoe bang zijn jullie om los te laten? Kunnen jullie goed los laten?
Eric: Het is eigenlijk een raar verhaal op dat gebied. Dit nummer is namelijk geschreven door Thomas (Cochrane). Toen hij dat nummer geschreven had heeft hij dat naar mij gestuurd. Ik vond het echt cool en goed passen bij de sfeer van de plaat. Toen heb ik het een titel gegeven. De titel leek mij ook goed passen in het hele verhaal en sfeer van de plaat. Normaal schrijf ik alles maar nu had hij een nummer geschreven. Het feit dat ik dat los moet laten en dus ook aan andere mensen dingen kan over laten. Dat toelaten dat was natuurlijk ook wel een dingetje. Daardoor is het dus echt een toepasselijke titel. Het is natuurlijk iets wat heel moeilijk is. Hoe je om moet gaan met bepaalde situaties en gevoelens. Loslaten is denk ik het meest moeilijke wat een mens naar zich toegeworpen krijgt. Het is heel erg op verschillende manieren uit te leggen. Het leek mij wel een gepast stukje in de hele cyclus van de hele plaat.
En jij Marjan?
Marjan: Ik dacht hier kom ik mooi onderuit maar helaas. Het is maar net op welk gebied je dit vraagt natuurlijk. Maar ook ik denk dat loslaten inderdaad één van de moeilijkste dingen is. Ik weet niet zo goed wat ik hierover moet zeggen. Ik wil zoveel dingen tegelijk zeggen dat ik even niet weet waar ik moet beginnen. Het nummer past ook goed bij de rest van de plaat. Het is ook wel een gevoelskwestie. Je hebt het al een titel gegeven. Het past echt helemaal in het geheel. Iedereen hoort er zijn ding in. Net als jij, jij hoort er hartkloppingen in wat ik heel cool vind. Dat is aan ieder voor zich. Het hele loslaten kan ik uren over lullen en weet ik nu niet eens wat ik moet zeggen. Het is inderdaad het moeilijkste wat er is.
De lyrics van het nieuwe album gaan over eenzaamheid en de dood. Is dit nog steeds een stukje bouwen op Hinterlands naar The Night Sky? Een hoop tracks op Hinterlands zijn geschreven na het overlijden van jouw vader Eric. Is daar verder op geborduurd of hoe kunnen we The Night Sky gaan zien?
Eric: Toen Hinterlands klaar was dachten we en nu? Wat gaan we nu doen? Toen bedacht ik dat we een verhaal kunnen gaan vertellen wat er na Hinterlands komt. Dat is het idee achter het album. Hinterlands is een verzameling nummers die in de loop der tijd zijn geschreven. Het tweede album is in een veel kortere tijd achter elkaar geschreven. Het is nu meer één geheel. In mijn ogen dan. Hinterlands ging nog alle kanten op. The Night Sky is alles dicht bij elkaar. Alles heeft met elkaar te maken. Toen ik daarmee begon was het meer het uitdiepen van dingen die bij Hinterlands naar boven kwamen. Dat heb ik wat meer ruimte gegeven door daar een verhaal over te vertellen. Het gaat over de dood en niet zozeer over mijn vader. Het gaat wel over wat je door zo een overlijden door gaat. Dat is natuurlijk een behoorlijke klap op dat moment. Je gaat daardoor meer nadenken over de dood in het algemeen. Ouder worden en dat soort dingen komen dan meer boven zetten. Nu ben ik ook geen twintig meer en dan wordt het allemaal een stukje realistischer op den duur. Er kwamen wat dingen naar boven drijven. Die hebben we met zijn allen toch wel mooi vorm weten te geven. Het lijkt nu alsof het één groot verhaal is. Het eindigt met Reynisfjara. Dat hebben we ook bewust zo gedaan. De volgorde van de plaat heb ik op een bepaalde manier gekozen. De teksten zijn op een bepaalde manier geschreven. Ik heb op Facebook een beetje gekscherend de opmerking gemaakt: acht nummers over de dood en eenzaamheid. Dat is natuurlijk heel kort door de bocht. Je kan het ook zien dat het echt zo is.
Marjan: Ik denk dat we ook wel een troepje mensen zijn die daar misschien wel meer dan gemiddeld bij stil staan. Dat melancholische wat Eric meestal noemt. Ik denk dat het dan logisch is dat het daar dan ook over gaat. Ik vind het ook wel mooi dat Reynisfjara als laatste op de plaat staat. Als je het dan hebt over loslaten zo met die golven mee gaan, loslaten. Dat haal ik daar uit. Dat doet het met mij in ieder geval. Dat is voor iedereen natuurlijk ook weer anders.
Marjan jij verteld net dat jullie een clubje mensen zijn die daar vaker bij stilstaat. Zijn jullie bang om dood te gaan of om eenzaam te eindigen?
Eric: Dood gaan is natuurlijk iets geks omdat het niet vast staat wanneer het gebeurd. Ik ben wel bang om vóór mijn tijd dood te gaan. Dat lijkt mij het ergste. Eenzaamheid dat zal in het algemeen wel meevallen. Ik denk dat ik eerder een kluizenaar wordt. Kluizenaar ben ik al aardig en dat zal in de loop der tijd alleen maar erger worden denk ik. In mijn eentje achter blijven zal niet zo snel gebeuren denk ik.
Marjan: Ik heb dat ook wel een beetje. Eenzaamheid vind ik meestal wat minder spannend. Je kunt ook heel goed eenzaam zijn met een hoop mensen om je heen. Bang om dood te gaan ben ik echt wel. Ik ben heel erg goed in bang zijn. Daar heb ik niet voor niks een angststoornis voor. Ik ben daar echt wel op een heel intense manier bang voor geweest. Nu heeft dat een normale manier van angst aangenomen. Juist de manier waarop en alles wat erbij komt kijken.
Ik herken het wel inderdaad. Ik werk zelf in de zorg dan zie je dat proces wat vaker voorbij komen van heel dichtbij. Het onwetende en onbekende van hoe het voelt en gaat. Dat kan ik ook slecht handelen.
Marjan: Daar ben ik ook niet zo goed is. Daar hou ik helemaal niet van. Ik wil gewoon alles van te voren weten. Dat gaat gewoon niet. Dát loslaten om op jouw vraag terug te keren. Mijn god wat is dat moeilijk!
Eric: Ik ben wel van mening dat als het gebeurd je daar zelf niks van merkt.
Als het goed is niet.
Marjan: Dat hoop je dan maar inderdaad.
Eric: Tenzij het tergend langzaam gaat natuurlijk.
Ik denk ook wel dat het daar goed is want er is nog niemand terug gekomen.
Eric: Dat zal het ook wel zijn! De eenzaamheid heeft ook een reden waarom ik dat genoemd heb. Het nummer als The Observer dat heeft niet zozeer met doodgaan te maken. Maar om iemand die eigenlijk vervloekt is om de rest van de tijd altijd aanwezig te zijn. Die gaat niet dood. Hij is er altijd maar hij is wel in zijn eentje. Daar verwijs ik naar eenzaamheid. De tekst van The Lonely gaat over iemand die in een lege wereld leeft. ‘S avonds als een soort verschijning terug komt en de rest van de wereld bekijkt. Als hij dan ‘s morgens wakker wordt dan is alles weer weg. Dat is ook iets als wat ik zie als eenzaamheid. Dat is denk ik meer een maatschappij ding. Het eenzaam zijn met heel veel mensen om je heen. Dat kan ook daar naar verwijzen.
Benieuwd naar hoe het interview verder gaat? Check dan morgen Rockportaal.nl